logo czasopisma

Artykuły

Tom 58 Nr 5 (2025): Prawo i Więź nr 5 (58) 2025

Miejskie plany adaptacji do zmian klimatu w świetle nowelizacji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska

DOI:
https://doi.org/10.36128/s7gw1e95
Przesłane
25 lipca 2025
Opublikowane
18-11-2025

Abstrakt

The article analyzes the legal aspects of municipal climate change adaptation plans. In accordance with the Act of 27 November 2024 on the amendment of the Environmental Protection Law and certain other acts, municipal climate change adaptation plans will become an important strategic document adopted by municipalities. Under the amendment to the Environmental Protection Law, municipalities are obligated to adopt municipal climate change adaptation plans for cities with a population of 20,000 or more. The legislator has specified, in particular, the structure and content of the plans, the procedure for their adoption, the method of ensuring public participation in the decision-making process, as well as the means of monitoring and reporting. The introduced regulations constitute a significant element in the reorganization of the role of local self-government in the environmental protection system. However, it is necessary to point out the structural flaws of this solution, including the lack of sanctions for failure to meet the deadlines for adopting the plans.

Bibliografia

  1. Adamczak-Retecka, Monika. Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody klimatyczne z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Gdańsk: Uniwersytet Gdański, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Albin, Anna. ”Adaptacja do zmian klimatu jako zadanie publiczne.” Samorząd Terytorialny, nr 1–2 (2023): 130 – 143.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Augustyniak, Łukasz. “Konwencja z Aarhus a egzekwowanie przez podmioty prywatne środków walki UE z kryzysem klimatycznym.” Prawo i Więź, nr 6 (2024): 665 – 684.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Barczak, Anna. “Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego w prawie ochrony środowiska.” W Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. Bogdan Dolnicki, 35 – 43. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Barczak, Anna. “System zarządzania ochroną klimatu.” W Współczesne wyzwania prawa ochrony klimatu, red. Anna Barczak, Maria Magdalena Kenig-Witkowska i Marcin Stoczkiewicz, 61 – 75. Warszawa: Wolters Kluwer, 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Barczak, Anna i Adrianna Ogonowska. Uchwały rady gminy w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Wzory z komentarzem. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Bednarek, Jakub i Radosław Maruszkin. “Prawo klimatyczne w 2021 r. w ujęciu międzynarodowym.” Przegląd Prawa Publicznego, nr 7–8 (2021): 75 – 91.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Bojar-Fijałkowski, Tomasz. “Prawo klimatyczne, część 1: Ewolucja i pojęcie.” Prawo i Klimat, nr 1 (2022): 25 – 36.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Bojar-Fijałkowski, Tomasz. “Prawo klimatyczne, część 2: Koncepcje i przyszłość.” Prawo i Klimat, nr 2 (2022): 25 – 37.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Borek, Agnieszka i Przemysław Siwior. “Charakter prawny miejskich planów adaptacji do zmian klimatu w Polsce.” W Adaptacja do zmian klimatu w unijnej i polskiej polityce klimatycznej oraz prawie klimatycznym. Wybrane zagadnienia, red. Agnieszka Borek, 85 – 109. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Broniewicz, Elżbieta, Joanna Bukowska, Joanna Godlewska, Agata Lulewicz-Sas i Edyta Sidorczuk-Pietraszko. “Climate Change Adaptation in Ex-Ante Assessment of Legal Acts – a Proposal of Indicators for Poland.” Economics and Environment, t. 83, nr 3 (2022): 52 – 73. https://doi.org/10.34659/eis.2022.81.3.525.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Ciechanowicz, Kinga i Janina Ciechanowicz-McLean. “Odpowiedzialność prawna w konwencji klimatycznej.” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 25 (2011): 493 – 506.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Ciechanowicz-McLean, Janina. “Implementacja Porozumienia paryskiego w sprawie ochrony klimatu.” Gdańskie Studia Prawnicze, t. 38 (2017): 491 – 500.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Ciechanowicz-McLean, Janina. “Instrumenty prawne ochrony klimatu przed i w Europejskim Zielonym Ładzie.” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 3 (2021): 9 – 20. https://doi.org/10.26881/gsp.2021.3.01.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Ciechanowicz-McLean, Janina. Prawo ochrony klimatu. Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Prawnicze, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Ciechanowicz-McLean, Janina. “Węzłowe problemy prawa ochrony klimatu.” Studia Prawnoustrojowe, nr 37 (2017): 7 – 24.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Ciechanowicz-McLean, Janina. “Zasady prawa klimatycznego.” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 24 (2010): 327 – 338.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Cieszewska, Agata i Barbara Szulczewska. “Redefinicja znaczenia zieleni dla środowiska miejskiego: współczesne koncepcje, idee, dokumenty.” W O znaczeniu zieleni w miastach. Zieleń, woda, infrastruktura techniczna – bez granic. Tom I, red. Anna Stankowska, 70 – 86. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów, 2020.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Dobrowolski, Grzegorz. Europejskie prawo ochrony środowiska. Katowice: ECAUSA, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Gałązka, Patrycja, Michał Marcinkowski, Ewelina Siwiec i Agata Smerd. Miejski Plan Adaptacji a zamówienia publiczne – Poradnik dla samorządów. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, 2025.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Gruszecki, Krzysztof. Prawo ochrony środowiska. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, LEX, 2025.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Grzybek, Ireneusz. “Mechanizmy protokołu z Kioto w polskim systemie prawnym.” Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, nr 2 (2013): 13 – 17.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Haładyj, Anna. “Między aktem wewnętrznym a prawem powszechnie obowiązującym. Casus programu ochrony środowiska.” W Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. Bogdan Dolnicki: 282 – 296. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Jaśkiewicz, Jacek. Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014: LEX, 2025.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Jendrośka, Jerzy. “Obowiązek powiadamiania społeczeństwa w nowych przepisach o ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.” Prawo i Środowisko, nr 1 (57) (2009): 56 – 65.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Kalbarczyk, Eliza i Robert Kalbarczyk. “Typology of Climate Change Adaptation Measures in Polish Cities up to 2030.” Land, t. 9, nr 10 (2020): 351.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Karaczun, Zbigniew M. ”Zmiana klimatu. Co wiemy, a czego się obawiamy?” W Współczesne wyzwania prawa ochrony klimatu, red. Anna Barczak, Maria Magdalena Kenig-Witkowska i Marcin Stoczkiewicz, 13 – 26. Warszawa: Wolters Kluwer, 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Karaczun, Zbigniew M., Jakub Bojanowski, Jakub Zawieska i Bernard Swoczyna. “Adaptacja do zmiany klimatu w programach ochrony środowiska małych i średnich polskich miast.” Studia BAS, nr 3 (2022): 59 – 80. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2022.21.
    Pokaż w Google Scholar
  29. Kardaś, Aleksandra, Marcin Popkiewicz i Szymon Malinowski. Nauka o klimacie. Warszawa: Wydawnictwo Nieoczywiste, Post Factum, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Karski, Leszek. “Przyczyny powstania ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.” Prawo i Środowisko, nr 1 (2007): 37 – 46.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Kassenberg, Andrzej, Wojciech Szymalski i Ewa Świerkula. Poradnik adaptacji miasta do zmiany klimatu. Warszawa: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Kenig-Witkowska, Maria Magdalena. Międzynarodowe prawo środowiska: wybrane zagadnienia systemowe. Warszawa: Wolters Kluwer, 2011.
    Pokaż w Google Scholar
  33. Kenig-Witkowska, Maria Magdalena. “Porozumienie Paryskie w sprawie zmian klimatu – refleksje ze stanowiska prawa międzynarodowego.” W Ibi Ius, Ibi Remedium. Księga Dedykowana pamięci profesora Jana Kolasy, red. Bartłomiej Krzan, 229 – 238. Warszawa: C.H. Beck, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Kępka, Katarzyna. Prawnomiędzynarodowe aspekty zmian klimatycznych. Warszawa: BEL Studio, 2013.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Kiedrzynek, Michał. “Wybrane aspekty indywidualnego udziału społeczeństwa w postępowaniach wymagających udziału społeczeństwa.” Przegląd Prawa Administracyjnego, nr 6 (2023): 89 – 100. https://doi.org/10.17951/ppa.2023.6.89-100.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Korzeniowski, Piotr. Pozwolenie emisyjne w prawie ochrony środowiska. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
    Pokaż w Google Scholar
  37. Król, Monika A. “O wyodrębnianiu się prawa zmian klimatu.” Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, t. 14, nr 2 (2025): 10 – 30. https://doi.org/ 10.7172/2299-5749.IKAR.2.14.1.
    Pokaż w Google Scholar
  38. Kuśmierz, Agnieszka i Michał Marcinkowski. ”Zmiany klimatu – wyzwania dla samorządów.” W Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego z województwa łódzkiego w zakresie gospodarki ściekowej oraz tworzenia terenów zieleni w przestrzeni publicznej, red. Iwona Wieczorek, 13 – 34. Łódź: Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  39. Leksykon ochrony środowiska, red. Janina Ciechanowicz-McLean. Warszawa: C.H. Beck, 2009.
    Pokaż w Google Scholar
  40. Leksykon polityki klimatycznej, red. Paulina Legutko-Kobus, Agnieszka Rzeńca i Agnieszka Sobol. Warszawa: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, 2025.
    Pokaż w Google Scholar
  41. Lisowska, Alicja. “Cechy polityki ochrony środowiska na poziomie gminy.” Samorząd Terytorialny, nr 4 (2017): 49 – 55.
    Pokaż w Google Scholar
  42. Lisowska, Agnieszka i Robert Szmytkie. “Definicja miasta i kryteria miejskości w prawie polskim.” W Miasta, aglomeracje, metropolie w nurcie globalnych przemian, red. Katarzyna Kuć-Czajkowska i Monika Sidor, 17 – 31. Lublin: UMCS, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  43. Łętowska, Ewa. “Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje.” Państwo i Prawo, z. 4 (2005): 3 – 10.
    Pokaż w Google Scholar
  44. Mariański, Michał i Elżbieta Zębek. “Opłaty związane z zanieczyszczeniem wód we Francji i w Polsce. Analiza porównawcza.” Prawo i Więź, nr 3 (2025): 153 – 171. https://doi.org/10.36128/PRIW.VI56.1084.
    Pokaż w Google Scholar
  45. Matysiak, Bożena. “Znaczenie i zasady kształtowania terenów zieleni w przestrzeni publicznej.” W Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego z województwa łódzkiego w zakresie gospodarki ściekowej oraz tworzenia terenów zieleni w przestrzeni publicznej, red. Iwona Wieczorek, 73 – 88. Łódź: Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  46. Peel, Jacqueline, Lee Godden i Rodney J. Keenan. “Climate Change Law in an Era of Multi-Level Governance.” Transnational Environmental Law, t. 1, nr 2 (2012): 245 – 280. https://doi.org/0.1017/S2047102512000052.
    Pokaż w Google Scholar
  47. Pietrzyk-Sokulska, Elżbieta. Leksykon ochrony środowiska. Kraków: IGSMiE PAN, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  48. Pinkas, Aleksandra. “Ochrona klimatu determinantem integracji systemu energetycznego.” Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis, nr 11 (2) (2022): 26 – 46. https://doi.org/10.34616/145038.
    Pokaż w Google Scholar
  49. Podręcznik adaptacji do zmian klimatu dla miast, red. Małgorzata Hajto. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, 2023.
    Pokaż w Google Scholar
  50. Różalska-Kucal, Agnieszka. “Droga do Europejskiego Prawa o Klimacie jako reakcja Unii Europejskiej na kryzys klimatyczny.” Prawo i Więź, nr 4 (2024): 509 – 528. https://doi.org/10.36128/PRIW.VI53.1154.
    Pokaż w Google Scholar
  51. Sikora, Kamil. “Akty prawa miejscowego w ramach konstytucyjnego systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius, t. 64, nr 1 (2017): 171 – 188. https://doi.org/10.17951/g.2017.64.1.171.
    Pokaż w Google Scholar
  52. Sikora, Kamil. Istota i charakter prawny aktów prawa miejscowego w zakresie ich sądowoadministracyjnej kontroli. Lublin: UMCS, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  53. Sobieraj, Kamila. “Wpływ Porozumienia paryskiego na zmianę polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej i unijnych regulacji prawnych w tym zakresie.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (2017): 178 – 190.
    Pokaż w Google Scholar
  54. Stoczkiewicz, Marcin. Prawo ochrony klimatu w kontekście praw człowieka. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  55. Szymalski Wojciech. Wyzwania w zakresie ochrony środowiska i klimatu na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Warszawa: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  56. Szyrski, Mariusz. “Climate Law in European Union Legislation. Does It Already Exist?” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 85, nr 3 (2023): 43 – 54. https://doi.org/10.14746/rpeis.2023.85.3.04.
    Pokaż w Google Scholar
  57. Til Dąbrowska, Anna Sara. “Nowe obowiązki w ramach MPA.” Zieleń Miejska, nr 2 (2025): 18 – 20.
    Pokaż w Google Scholar
  58. Tuleja, Piotr. “Komentarz do art. 5.” W Piotr Czarny, Monika Florczak-Wątor, Bogumił Naleziński, Piotr Radziewicz i Piotr Tuleja. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, 41 – 43. Warszawa: Wolters Kluwer, 2023.
    Pokaż w Google Scholar
  59. Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, red. Tomasz Filipowicz, Alicja Płucińska-Filipowicz i Marek Wierzbowski. Warszawa: C.H. Beck, 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  60. Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. Bogdan Dolnicki. Warszawa: Wolters Kluwer 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  61. Verschuuren, Jonathan. “Legal Aspects of Climate Change Adaptation.” W Climate Change and the Law, red. Erikki J. Hollo, Kati Kulovesi i Michael Mehling, 257 – 285. Dordrecht: Springer, 2013.
    Pokaż w Google Scholar
  62. Wróblewski, Emil. “Adaptacja do zmian klimatu – zagadnienia wprowadzające” W Prawne aspekty adaptacji do zmian klimatu z perspektywy UNFCCC i prawa krajowego. Wybrane zagadnienia, red. Agnieszka Borek i Emil Wróblewski, 18 – 34. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  63. Wytrążek, Wojciech. “Administracyjnoprawny charakter nadania statusu miasta na wniosek gminy.” Roczniki Nauk Prawnych KUL, t. 30, nr 2 (2020): 153 – 171. https://doi.org/10.18290/rnp20302-10.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.