Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 33 (2020)

Odpowiedzialność karna za nadużycie władzy (art. 231 k.k.) a ochrona prawa do dobrej administracji

Przesłane
4 grudnia 2019
Opublikowane
11-10-2020

Abstrakt

W artykule przedstawiono odpowiedzialność karną za nadużycie władzy w ujęciu art. 231 k.k. z 1997 r. w kontekście standardów dobrej administracji. Zdaniem Autora kodeks karny chroniąc prawidłowe funkcjonowanie instytucji państwowych i samorządu terytorialnego przed nadużyciami ze strony funkcjonariuszy publicznych, chroni również prawo jednostki do dobrej administracji. Przyjęcie odmiennej interpretacji oznaczałoby, że standardy dobrej administracji w zakresie prawidłowego i legalnego funkcjonowania administracji publicznej pozbawione byłoby należytej, właściwej ochrony. Tym samym naruszenie praw procesowych strony postępowania administracyjnego powinno być oceniane przez pryzmat art. 231 k.k. Autor nie podziela tym samym stanowiska, że naruszenie wskazanych praw nie może prowadzić do pociągnięcia funkcjonariusza publicznego do odpowiedzialności karnej z art. 231 k.k. Przepis ten bowiem nie eliminuje możliwości przypisania tego czynu zabronionego w sytuacji, gdy w toku postępowania administracyjnego dojdzie do naruszenia praw przysługujących stronie, nie ogranicza się bowiem wyłącznie do naruszenia przepisu prawa materialnego. Działanie „na szkodę interesu publicznego lub prywatnego”, o którym mowa w art. 231 § 1 k.k., to także działanie na szkodę uczestnika postępowania administracyjnego w sposób naruszający jego prawa. Brak jest uzasadnienia do przyjęcia odmiennej wykładni, albowiem kodeks karny nie precyzuje źródła owego „interesu” poprzez jego zawężenie wyłącznie do przepisów prawa materialnego. Zdaniem Autora możliwe jest więc pociągniecie do odpowiedzialności karnej z art. 231 k.k. funkcjonariusza publicznego, który doprowadził do przewlekłości danego postępowania, takie zachowanie kłóci się bowiem nie tylko z „interesem publicznym”, rozumianym jako prawidłowe prowadzenie postępowania administracyjnego, w tym z zachowaniem ustawowych terminów oraz dążeniem do koncentracji czynności procesowych i przeciwdziałaniu nadmiernej długości postępowania, ale i z „interesem prywatnym”, rozumianym jako prawo jednostki do uzyskania rozstrzygnięcia bez nieuzasadnionej zwłoki (w rozsądnym terminie), co oznacza, że postępowanie winno toczyć się szybko i sprawnie, a jego czas nie powinien być nadmiernie, tj. nieuzasadnienie, długi. Niedopełnienie obowiązków w tym zakresie skutkować może przewlekłością postępowania, a to z pewnością jest przejaw nieprawidłowego funkcjonowania administracji.

Bibliografia

  1. Barczak-Oplustil Agnieszka, [w:] Agnieszka Barczak-Oplustil, Grzegorz Bogdan, Zbigniew Ćwiąkalski, Małgorzata Dąbrowska-Kardas, Piotr Kardas, Jarosław Majewski, Janusz Raglewski, Mateusz Rodzynkiewicz, Maria Szewczyk, Włodzimierz Wróbel, Andrzej Zoll, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-277 k.k. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Bielski Marek, „Odpowiedzialność karna sędziego za przestępstwo urzędnicze niedopełnienia prawnego obowiązku zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu” Przegląd Sądowy, nr 6 (2007): 37-39.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Bojarski Marek, [w:] Marek Bojarski, Jacek Giezek, Zofia Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Cześć ogólna i szczególna, 475-476. Warszawa: LexisNexis, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Chybiński Olgierd, [w:] Olgierd Chybiński, Włodzimierz Gutekunst, Witold Świda, Prawo karne. Część szczególna, 375-376. Wrocław-Warszawa: PWN, 1971.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Gardocki Lech, Prawo karne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Giezek Jacek, „Odpowiedzialność karna w świetle art. 231 kodeksu karnego.” Rejent, nr 2 (2006): 9-39.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Górniok Oktawia, [w:] Oktawia Górniok, Wiesław Kozielewicz, Emil Pływaczewski, Barbara Kunicka – Michalska, Robert Zawłocki, Bogusław Michalski, Jerzy Skorupka, Kodeks karny. Komentarz, t. II, red. Andrzej Wąsik, 81-82. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Hałas Grzegorz, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak, 1131-1132. Warszawa: Wydawnictwo C.H. BECK, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Hoc Stanisław, „Odpowiedzialność karna za nadużycie władzy” Wojskowy Przegląd Prawniczy”, nr 4 (2005), 47- 49.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Jackiewicz Andrzej Igor, Prawo do dobrej administracji jako standard europejski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Jaśkiewicz Wiktor, Studia nad sytuacją prawną pracowników państwowych, t. II. Poznań: PWN, 1968.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Kieres Leon, „Pojęcie prawa do dobrej administracji w przepisach prawa”, [w:] Prawo do dobrej administracji, strony. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Kulik Marek, [w:] Magdalena Budyn-Kulik, Patrycja Kozłowska-Kalisz, Marek Kulik, Marek Mozgawa, Kodeks karny. Praktyczny komentarz, 452-453. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Lang Jacek, [w:] Prawo administracyjne, red. Marek Wierzbowski. Warszawa: LexisNexis, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Lipowicz Irena, Prawo obywatela do dobrej administracji. https://www.nik.gov.pl/plik/id,1555.pdf.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Marek Andrzej, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Marek Andrzej, Prawo karne (Warszawa: C.H. Beck, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Niewiadomski Zygmunt, Prawo do dobrej administracji – aspekty procesowe, ustrojowe i materialne, [w:] Prawo do dobrej administracji, Warszawa: Scholar, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Peiper Leon, Komentarz do Kodeksu karnego. Kraków: Leon Frommer, 1936.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Pływaczewski Emil, [w:] Oktawia Górniok (red.) Kodeks karny. Komentarz, 20-21. Warszawa. LexisNexis, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Siewierski Mieczysław, [w:] Jerzy Bafia, Kryspin Mioduski, Mieczysław Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, 575-576. Warszawa. Wydawnictwo Prawnicze, 1971.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Siewierski Mieczysław, Kodeks karny i prawo o wykroczeniach. Warszawa: PWN 1958.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Spotowski Andrzej, Przestępstwa służbowe i łapownictwo. Warszawa: PWN,1972.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Stefańska Blanka, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Ryszard Andrzej Stefański. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Śliwowski Jerzy, Prawo karne. Warszawa: PWN, 1975.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Świda Witold, Prawo karne. Warszawa: PWN, 1978.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Wojciechowski Janusz, Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo. Waraszwa: Wydawnictwo Librata, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Wróbel Włodzimierz, Andrzej Zoll, Polskie prawo karne. Część ogólna. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  29. Zoll Andrzej, [w:] Grzegorz Bogdan, Kazimierz Buchała, Zbigniew Ćwiąkalski, Małgorzata Dąbrowska – Kardas, Piotr Kardas, Jarosław Majewski, Mateusz Rodzynkiewicz, Maria Szewczyk, Włodzimierz Wróbel, Andrzej Zoll, Kodeks karny. Cześć szczególna. Komentarz do art. 117-277, t. II, 780-781. Kraków. Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Zoll Andrzej, „Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego w świetle Europejskiego Kodeks Dobrej Administracji”, [w:] Ius et lex. Księga jubileuszowa prof. Andrzeja Kabata, red. Stanisław Pikulski et al., 779- 780. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2004.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.