Treść głównego artykułu

Abstrakt

Epidemia COVID-19 zmieniła rzeczywistość  w Polsce i na świecie  w sposób, którego trudno nie odczuć niemal w każdej dziedzinie życia. Polskie władze w obawie przed rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej wprowadzały szybkie i chaotyczne zmiany w zakresie hamowania zagrożenia. Strach wywołany koronawirusem w początkowej fazie epidemii, a także ogromna ilość modyfikowanych przepisów, znacznie utrudniła analizę tego co  w danym momencie się zmienia i czy  w ogóle ma to związek z pandemią.  W ramach pakietów ustaw dotyczących walki z COVID-19 wprowadzono m.in. szereg zmian w zakresie prawa karnego, karnego procesowego czy wykroczeń. Celem niniejszego opracowania jest zbadanie zasadności wprowadzenia kontratypu wyłączającego odpowiedzialność karną przedstawicieli władzy publicznej za działania związane ze zwalczaniem COVID-19 wobec istniejącej już instytucji stanu wyższej konieczności uregulowanej  w art. 26 kodeksu karnego.

Słowa kluczowe

stan wyższej konieczności, wyłączenie odpowiedzialności, kontratyp, pandemia, Covid-19, nadużycie władzy, nadużycie zaufania, interes społeczny state of necessity, exemption from responsibility, justification, Covid-19 pandemic, abuse of power, breach of faith, public interest

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Bojarski Marek, Jacek Giezek, Zofia Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, red. Marek Bojarski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
  2. Bożek Wojciech, Zdyb Przemysław, „Odpowiedzialność dyscyplinarna pracowników urzędów państwowych a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz kary związane z ich ponoszeniem” Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, nr 2 (2013): 61-84.
  3. Gałązka Małgorzata, „komentarz do art. 296 k.k” [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak. Legalis. 2021.
  4. Giezek Jacek, Kardas Piotr, „Wyłączenie odpowiedzialności karnej za nadużycie zaufania i nadużycie władzy publicznej w okresie epidemii – kilka uwag o osobliwościach epizodycznych regulacji prawnych” Prokuratura i Prawo, nr 7-8 (2020): 5-33. https://pk.gov.pl/bez-kategorii/numer-7-8-2020/.
  5. Grześkowiak Alicja, „komentarz do art. 26 k.k.”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak. Legalis/el. 2021.
  6. Kodeks Karny. Komentarz, red. Marian Filar. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  7. Krej Natalia, COVID-19. Ustawy antykryzysowe. Zbiór przepisów z omówieniem. Warszawa: C. H. Beck, 2020. Legalis. 2021.
  8. Lachowski Jerzy, Stan wyższej konieczności w polskim prawie karnym. Warszawa: C. H. Beck, 2005.
  9. Majewski Jarosław, Tak zwana kolizja obowiązków w prawie karnym. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2002.
  10. Opinia Business Centre Club z dnia 14.08.2020 r. (druk sejmowy nr 539-003). https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=539.
  11. Opinia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z dnia 17.08.2020 r. https://www.hfhr.pl/licencja-na-bezkarnosc/.
  12. Opinia Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 19.08.2020 r. (druk sejmowy nr 539-005). https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=539.
  13. Opinia Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych z dnia 19.08.2020 r. (druk sejmowy nr 539-006), https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=539.
  14. Radajewski Mateusz, „Prawa i wolności człowieka i obywatela w dobie pandemii”, [w:] Pandemia Covid-19 a prawa i wolności obywatela, red. Teresa Gardocka, Dariusz Jagiełło. 77-91. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
  15. Rejman Genowefa, Zasady odpowiedzialności karnej. Warszawa: C. H. Beck, 2009.
  16. Spotowski Andrzej, Funkcja niebezpieczeństwa w prawie karnym. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1990.
  17. Stefańska Blanka, „komentarz do art. 231 k.k.”, [w:] Kodeks karny. Komentarz 2021, red. Ryszard A. Stefański. Legalis. 2021.
  18. Szot Adam, Swoboda decyzyjna w stosowaniu prawa przez administrację publiczną. Lublin: Wydawnictwo Episteme, 2016.
  19. Tuleja Piotr, Wprowadzenie stanu nadzwyczajnego nie uniemożliwi ani nie utrudni walki z epidemią (w odpowiedzi Tymonowi Nowinie Konopce). https://konstytucyjny.pl/piotr-tuleja-wprowadzenie-stanu-nadzwyczajnego-nie-uniemozliwi-ani-nie-utrudni-walki-z-epidemia.
  20. Warylewski Jarosław, Prawo karne. Część ogólna. Nauka o czynie zabronionym. Kontratypy stanu wyższej konieczności. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2020. LEX.
  21. Wyrzykowski Mirosław, Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1986.
  22. Zawłocki Robert, „komentarz do art. 296 k.k.” [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komentarz do artykułów 222–316, red. Michał Królikowski, Robert Zawłocki. Legalis. 2017.
  23. Zoll Andrzej, „Glosa do uchwały SN z dnia 24 stycznia 2013 r. (sygn. akt i KPZ 24/12)” Orzecznictwo Sądów Polskich, nr 7/8 (2013): 592-594.