Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł omawia nowelizację polskiego kodeksu cywilnego dotyczącego instytucji wyzysku (art. 388 kc). Przedstawia jej genezę, wskazuje na przykładowe rozwiązania tej instytucji w innych krajach oraz rozwiązania modelowe europejskie (DCFR), dotyczące braku ekwiwalentności świadczeń i ochrony strony słabszej umowy z tego tytułu. Przenalizowano nowo wprowadzone, dodatkowe przesłanki wyzysku w postaci „braku rozeznania co do przedmiotu umowy”. Rozważono znaczenie wprowadzenia domniemania rażącej dysproporcji świadczeń stron z umowy w sytuacji gdy wartość świadczenia jednej ze stron w chwili zawarcia umowy przewyższa co najmniej dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego. Omówiono także kwestię wydłużenia terminów do dochodzenia sądowego ochrony strony słabszej, katalogu uprawnień w postaci prawa do żądania zmiany wysokości świadczeń wynikających z nieekwiwalentnej umowy a nawet jej rozwiązania. Dokonano w konkluzji oceny nowych rozwiązań. Dokonano krytycznej analizy katalogu przypadków w których instytucja ta może mieć zastosowanie, oceniono relację wyzysku do innych instytucji prawnych chroniących słabszego uczestnika obrotu (niedozwolone klauzule umowne).
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Andrzejewski Jan, Laesio enormis i wyzysk. Tradycja prawna a przeciwdziałanie nieekwiwalentności świadczeń w prawie prywatnym Austrii, Niemiec i Polski. Poznań: 2015.
- Borysiak Witold, Wyzysk i instytucje do niego zbliżone w prawie prywatnym Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2019.
- Cisek Andrzej, Józef Kremis, „Z problematyki wyzysku w ujęciu Kodeksu cywilnego” Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, z. 3 (1979): 61-73.
- Czachórski Witold, Adam Brzozowski, Marek Safjan, Elżbieta Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
- Gutowski Maciej, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 388 kc. Warszawa: C. H. Beck, 2022.
- Gutowski Maciej, Opinia w przedmiocie zmian w przepisach Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Postępowania Cywilnego objętych projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego objętego drukiem sejmowym nr 1344 z dnia 28 czerwca 2021 roku.
- Justyński Tomasz, „Relacja między art. 58 § 2 a art. 388 k.c. w kontekście nadmiernych odsetek umownych” Przegląd Sądowy, nr 1 (2004): 95-109.
- Kodeks cywilny. Komentarz, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
- Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. Mariusz Fras, Magdalena Habdas, t. III. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
- Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, „Wyzysk jako wada oświadczenia woli” Studia Prawno-Ekonomiczne, t. 10 (1973): 51- 63.
- Longchamps de Bérier Roman, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu. Art. 1 -293, t I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowe Komisji Kodyfikacyjnej, 1934.
- Longchamps de Bérier Roman, Zobowiązania. Lwów: Księgarnia Gubrynowicz i Syn, 1938.
- Machnikowski Piotr, System Prawa Prywatnego, t. V, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
- Radwański Zbigniew, Adam Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
- Rajski Jerzy, Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
- System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Zbigniew Radwański. Wrocław: Ossolineum, 1981.
- Trzaskowski Roman, „Wady oświadczenia woli w perspektywie kodyfikacyjnej” Studia Prawa Prywatnego, nr 3 (2008): 1-86.
- Trzaskowski Roman, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligatoryjnych. Art. 3531 k.c. Kraków: Wolters Kluwer, 2005.
Referencje
Andrzejewski Jan, Laesio enormis i wyzysk. Tradycja prawna a przeciwdziałanie nieekwiwalentności świadczeń w prawie prywatnym Austrii, Niemiec i Polski. Poznań: 2015.
Borysiak Witold, Wyzysk i instytucje do niego zbliżone w prawie prywatnym Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2019.
Cisek Andrzej, Józef Kremis, „Z problematyki wyzysku w ujęciu Kodeksu cywilnego” Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, z. 3 (1979): 61-73.
Czachórski Witold, Adam Brzozowski, Marek Safjan, Elżbieta Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
Gutowski Maciej, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 388 kc. Warszawa: C. H. Beck, 2022.
Gutowski Maciej, Opinia w przedmiocie zmian w przepisach Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Postępowania Cywilnego objętych projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego objętego drukiem sejmowym nr 1344 z dnia 28 czerwca 2021 roku.
Justyński Tomasz, „Relacja między art. 58 § 2 a art. 388 k.c. w kontekście nadmiernych odsetek umownych” Przegląd Sądowy, nr 1 (2004): 95-109.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. Mariusz Fras, Magdalena Habdas, t. III. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, „Wyzysk jako wada oświadczenia woli” Studia Prawno-Ekonomiczne, t. 10 (1973): 51- 63.
Longchamps de Bérier Roman, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu. Art. 1 -293, t I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowe Komisji Kodyfikacyjnej, 1934.
Longchamps de Bérier Roman, Zobowiązania. Lwów: Księgarnia Gubrynowicz i Syn, 1938.
Machnikowski Piotr, System Prawa Prywatnego, t. V, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
Radwański Zbigniew, Adam Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
Rajski Jerzy, Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Zbigniew Radwański. Wrocław: Ossolineum, 1981.
Trzaskowski Roman, „Wady oświadczenia woli w perspektywie kodyfikacyjnej” Studia Prawa Prywatnego, nr 3 (2008): 1-86.
Trzaskowski Roman, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligatoryjnych. Art. 3531 k.c. Kraków: Wolters Kluwer, 2005.