Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie działalności Sądu Okręgowego w Wilnie w ciągu pierwszych trzech latach po zakończeniu Wielkiej Wojny. Autor porusza nie tylko zagadnienia związane z kształtowaniem się wymiaru sprawiedliwości na terenie Wilna i Ziemi Wileńskiej, ale również opisuje niełatwą sytuację polityczną dotyczącą tamtych ziem. W tekście szczegółowo zaprezentowano strukturę Wileńskiego Sądu Okręgowego oraz sylwetki osób, które znacząco przyczyniły się do jego utworzenia, a także stan prawny, który legł u podstaw powstania tej instytucji.

Słowa kluczowe

Sąd Okręgowy w Wilnie, sądownictwo, wymiar sprawiedliwości, sylwetki sędziów, Wilno, Ziemia Wileńska, Litwa Środkowa, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich, Tymczasowa Komisja Rządząca

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Achmatowicz Aleksander, „Reformy sądownictwa rosyjskiego na Wileńszczyźnie” Głos Sądownictwa, nr 2 (1934): 115-120.
  2. Bardach Juliusz, „O świadomości narodowej Polaków na Litwie i Białorusi w XIX-XX wieku”, [w:] idem, O dawnej i niedawnej Litwie. 191-247. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1988.
  3. Belina-Prażmowski Władysław, „Obywatele!” Kurier Literacko-Naukowy [dodatek do nr. 102 Kuriera Codziennego z dnia 15 kwietnia 1919 roku] nr 15 (1929).
  4. Borodin Aleksander, Nikołaj Dmitriewicz Postnikow, „Łopacinskij Stanisław Ignatiewicz (11.3.1851-23.11.1933)…”, [w:] Gosudarstwiennyj Sowiet Rossijskoj imperii 1906-1917. Encykłopedija, red. Shelokhaev Valentin Valentinovich, Arinin Aleksander Nikołajewicz, Zhuravlev Vadim Viktorovich, Kanishcheva Ludmiła Nikołajewna, Kozlov Vladimir Petrovicz, Mironenko Siergiej Władimirowicz, Mogilevsky Konstanty Iljicz, Sokolov Aleksander Rostisławowicz, Sorokin Andriej Konstantinowicz. 155. Moskwa: Rossijskaja politiczeskaja encikłopedija, 2008.
  5. Dąbrowski Przemysław, Rozpolitykowane Miasto. Gdańsk: Arche, 2012.
  6. Dubownik Henryk, Jan Malinowski, Janusz Andruszkiewicz, Wileński Słownik Biograficzny. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2002.
  7. Fedorowicz Zygmunt, Trzydzieści lat mego pobytu w Wilnie 1914-1944. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2010.
  8. Gałędek Michał, Ustrój administracji ogólnej na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym. Gdańsk: Wydawnictwo Historyczne Tabularium, 2013.
  9. Gierowska-Kałłaur Joanna, Straż Kresowa a Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich. Współdziałanie czy rywalizacja? Warszawa: Neriton, 1999.
  10. Gierowska-Kałłaur Joanna, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Warszawa: Neriton Instytut Historii PAN, 2003.
  11. Gołąb Stanisław, Organizacja sądów powszechnych. Kraków: Nakładem autora, 1938.
  12. Iwaszkiewicz Edmund, Jerzy Osmołowski, „Wiadomości Urzędowe – Rozporządzenie w przedmiocie utworzenia Sądu Okręgowego w Wilnie” Dziennik Wileński, nr 32 (1919): 1.
  13. Jackiewicz Mieczysław, Wileński Słownik Biograficzny: suplement. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2012.
  14. Januszewska-Jurkiewicz Joanna, Stosunki Narodowościowe na Wileńszczyźnie w latach 1920-1939. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.
  15. Jodziewicz Aleksander, „W kwestii zajmowania stanowisk w sądownictwie” Dziennik Wileński, nr 39 (1919): 1.
  16. Kalata Konrad, „Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich w latach 1919-1920. Struktura organizacyjna i zarys działalności” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2003): 61-111.
  17. Kirwiel Eleonora, Kresy Północno-Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011.
  18. Kolarz Beata, Ustrój Litwy Środkowej w latach 1920-1922. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2004.
  19. Kontwott Kazimierz, „Na dzień 12 czerwca 1933” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 3 (1933): 87.
  20. Krajewski Zenon, Geneza i dzieje wewnętrzne Litwy Środkowej (1919-1922). Lublin: Wydawnictwo Ośrodek Studiów Polonijnych i Społecznych PZKS, 1996.
  21. „Księga adresowa miasta Wilna 1925” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 20 (1925).
  22. „Księga adresowa miasta Wilna 1926” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 21 (1926).
  23. „Księga adresowa miasta Wilna 1927” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 22 (1927).
  24. „Księga adresowa miasta Wilna 1929” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 24 (1929).
  25. „Księga adresowa miasta Wilna 1931” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 26 (1931).
  26. „Księga adresowa miasta Wilna 1935” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 30 (1935).
  27. „Księga adresowa miasta Wilna 1936” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 31 (1936).
  28. „Księga adresowa miasta Wilna 1937” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 31 (1937).
  29. „Księga adresowa miasta Wilna 1938” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 33 (1938).
  30. „Księga adresowa miasta Wilna 1939” Wileński Kalendarz Informacyjny, nr 34 (1939).
  31. Łossowski Piotr, Konflikt polsko-litewski 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1996.
  32. Łossowski Piotr, Po tej i tamtej stronie Niemna: stosunki polsko-litewskie 1883-1939. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik Historia, 1985.
  33. Łukomski Grzegorz, Wojna domowa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 1997.
  34. Maksimiuk Diana, „Kierownictwo Sądu Okręgowego w Wilnie w okresie funkcjonowania Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich — szkice biograficzne” Z Dziejów Prawa, t. 12 20 (2019): 355-370.
  35. Maksimiuk Diana, „Wymiar Sprawiedliwości na Wileńszczyźnie w okresie funkcjonowania Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich” Studia z dziejów państwa i prawa polskiego, t. 22 (2019): 209-227.
  36. Materniak-Pawłowska Małgorzata, Ustrój sądownictwa powszechnego w II Rzeczypospolitej. Poznań: Ars boni et aequi, 2003.
  37. Materniak-Pawłowska Małgorzata, „Sądownictwa kresowego trudne początki (1919—1921)”, [w:] Studia z historii ustroju i prawa. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Walachowiczowi, red. Henryk Olszewski. 223-236. Poznań: Printer, 2002.
  38. Meysztowicz Walerian, Gawędy o czasach i ludziach. Londyn: Wydawnictwo LTW, 1993.
  39. Mianowski Stanisław, Świat, który odszedł, Wspomnienia Wilnianina 1895-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1995.
  40. Mielcarek Adam, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Neriton, 2008.
  41. Monceret [sygn. nierozwiązana], „Trzy lata sądów polskich w Wilenszczyźnie” Dziennik Wileński, nr 35 (1922): 2.
  42. Obiezierska Helena, Jedno życie prywatne na tle życia narodu polskiego w wieku XX. Bydgoszcz: Towarzystwo miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 1995.
  43. Okulicz Kazimierz, „Brzask dzień i zmierzch na ziemiach Litwy historycznej”, [w:] Pamiętnik Wileński, red. Halina Chocianowiczowa, Kazimierz Okulicz, Franciszek Wysłouch. 7-78. Londyn-Łomianki: Polska Fundacja Kulturalna, 2010.
  44. „Pan Prezydent Rzeczypospolitej wśród magistratury sądowej w Wilnie” Głos Sądownictwa, nr 7-8 (1930): 468-470.
  45. Parczewski Alfons, Franciszek Bossowski, „Działalność Towarzystwa Prawniczego im. Ignacego Daniłowicza w Wilnie (1921-1928)” Rocznik Prawniczy Wileński, nr 4 (1930): 429-431.
  46. Parczewski J. I., „Dziesięciolecie Sądu Apelacyjnego w Wilnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 4-10.
  47. Petrusewicz Kazimierz, „Dziesięciolecie sądownictwa polskiego na Ziemiach Wschodnich” Rocznik Prawniczy Wileński, R. 3 (1929): 1-32.
  48. Romer Eugeniusz, Dziennik 1914-1918. Warszawa: Interlibro, 1995.
  49. Romer Eugeniusz, Dziennik 1919-1923. Warszawa: Interlibro, 1995.
  50. Romer Eugeniusz, Z dziejów Polaków na Litwie, Wspomnienia 1871-1939. Warszawa: Multiart, 2014.
  51. Sumorok Leon, „Ś.P Stanisław Łopaciński” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 12 (1933): 301-302.
  52. Sumorok Leon, „W siedemnastą rocznicę działania hipoteki na Wileńszczyźnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1937): 1-6.
  53. Srebrakowski Aleksander, Sejm Wileński 1922 roku, Idea i jej realizacja. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.
  54. Srebrakowski Aleksander, „Stosunek mniejszości narodowych Litwy Środkowej wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego”, [w:] Studia Wschodnie, red. Krystyn Matwijowski, Rościsław Żerelik. 89-97. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993.
  55. Szpoper Dariusz, Andrzej Bielecki, Aleksander Meysztowicz – portret polityczny konserwatysty. Gdańsk: Arche, 2001.
  56. Szpoper Dariusz, Genthe Lithuana, Natione Lithuana, Myśl polityczna i działalność Konstancji Skirmuntt (1851-1934). Gdańsk: Arche, 2009.
  57. Szpoper Dariusz, Polskie sądownictwo apelacyjne na Pomorzu w latach 1919-2015. Gdańsk-Olsztyn: Sąd Apelacyjny w Gdańsku, 2015.
  58. Szpoper Dariusz, „Rosja po wojnie krymskiej w pierwszej dekadzie rządów Aleksandra II (do 1866 roku)” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 1 (2019): 11-39.
  59. Szpoper Dariusz, Sukcesorzy Wielkiego Księstwa. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich na ziemiach litewsko- iałoruskich w latach 1904- 1939. Gdańsk: Arche, 1999.
  60. Szyłkiewicz Stefan, Wspomienia z wojny 1918-1920 ułana 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Białystok-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej oddział w Białymstoku, 2018.
  61. „Ś.P Juliusz Kozłowski” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 9 (1930): 257-259.
  62. Tarkowski Mikołaj, Adwokatura wileńska 1918-1939. Gdańsk: Arche, 2014.
  63. Tarkowski Mikołaj, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
  64. „Towarzystwo Prawnicze imienia Ignacego Daniłowicza” Wileński Przegląd Prawniczy Miesięcznik, nr 3 (1934): 101-103.