logo czasopisma

Articles

No. 3 (41) (2022)

On the Need to Reform the Institution of Unworthiness of Inheritance in the Light of Ministry of Justice Suggestions

Submitted
19 August 2022
Published
20-10-2022

Abstract

Failure to fulfill family obligations concerning the testator may be the reason for exclusion from inheritance according to the rules constituting the unworthiness of inheritance. Only if it is a spe-
cial type of tortious act and intentional crime committed by the successor against the testator it will be qualified by the Civil Court as a serious crime according to Article 928 § 1 p. 1 Civil Code. That admissibility of applying these rules to the unworthiness of inheritance depends on the evaluations by the criminal law standards and may lead to conclusions that are difficult to accept. First of all, intentional behaviours with the ill will of the successor do not always fulfil the statutory criteria of a special type of tortious act, especially concerning such crimes against the family and care as qualified non-alimentation (art. 209 § 1a Penal Code) or abandoning (art. 210 Penal Code). Second, to qualify these crimes as serious ones may be impossible because of too low a statutory threat. At the same time failure to fulfil the family obligation, especially concerning minors, should be stigmatized both from a moral and legal point of view and result not only in immaterial consequences but also in the loss of property, including inheritance. Especially a juvenile heir has no opportunity to sanction, including disinheritance and exclusion from inheritance according to negative will, behaviours of his statutory heirs in case of persistent failure to fulfil family obligations. De lege lata the only institution that can be useful in such a case is the unworthiness of inheritance. Because of its limited application resulting from the closed catalogue of causes a new solution should sanction undignified behaviours of heirs against testators like failure to fulfill family obligations, irrespective of legal admissibility of disinheritance by testators. It is crucial that regulations on the unworthiness of inheritance could prevent cases in which common
sense of justice would be violated because of the established  order of inheritance.

References

  1. Bereżnicki Michał, „Przestępstwo uchylania się od obowiązku alimentacyjnego w kodeksie karnym z 1969 r.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (1971): 51-59.
    View in Google Scholar
  2. Borysiak Witold, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Witolt Borysiak. Legalis: C. H. Beck, 2022.
    View in Google Scholar
  3. Ciszewski Jerzy, Jakub Knabe. „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Jerzy Ciszewski, Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
    View in Google Scholar
  4. Długoszewska Iwona, Przesłanki oraz skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej. Warszawa: Lexis Nexis, 2012.
    View in Google Scholar
  5. Duda Adrian, Dominika Sokołowska, „Nowe granice kryminalizacji przestępstwa niealimentacj oraz mechanizmy redukcji karania według znowelizowanego brzmienia art. 209 k.k.” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, nr 4 (2017): 27-50.
    View in Google Scholar
  6. Goettel Mieczysław, „Pozbawienie praw rodzicielskich w polskim kodeksie karnym” Nowe Prawo, nr 7-8 (1978): 1077-1089.
    View in Google Scholar
  7. Gwiazdomorski Jan, Prawo spadkowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
    View in Google Scholar
  8. Haberko Joanna, Robert Zawłocki, „Prawnospadkowe konsekwencje popełnienia przestępstwa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 1 (2014): 29-42.
    View in Google Scholar
  9. Holewińska-Łapińska Elżbieta, „Orzecznictwo w sprawach o pozbawienie władzy rodzicielskiej”, [w:] Prawo w działaniu, t. XIV, Sprawy cywilne, red. Elżbieta Holewińska-Łapińska. 27-76. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
    View in Google Scholar
  10. Hypś Sławomir, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
    View in Google Scholar
  11. Jagielski Kazimierz, „Istota i treść władzy rodzicielskiej” Studia Cywilistyczne, t. III (1963): 97-161.
    View in Google Scholar
  12. Jodłowski Jan, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komentarz do art. 117-211a, red. Włodzimierz Wróbel, Andzrej Zoll. Warszawa: Wolters Kluwer 2017.
    View in Google Scholar
  13. Kłak Czesław Paweł, „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2001r., sygn. I ACa 262/00” Orzecznictwo Sądów
    View in Google Scholar
  14. Apelacyjnych, nr 9 (2005): 81-90.
    View in Google Scholar
  15. Konarska-Wrzosek Violetta, „Pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich lub opiekuńczych”, [w:] System prawa karnego, t. VI, Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. Mirosława Melezini. Legalis: C. H. Beck, 2010.
    View in Google Scholar
  16. Kosonoga Jacek, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Ryszard Stefański. Warszawa: C. H. Beck, Legalis 2012.
    View in Google Scholar
  17. Kremis Józef, „art. 928”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Edward Gniewek, Piotr Machnikowski. Legalis: C. H. Beck, 2021.
    View in Google Scholar
  18. Księżak Paweł, Zachowek w polskim prawie spadkowym. Warszawa: Lexis Nexis, 2012.
    View in Google Scholar
  19. Kuźmicka-Sulikowska Joanna, „Popełnienie przestępstwa jako przyczyna niegodności dziedziczenia w polskim prawie spadkowym” Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze, nr 8 (2017): 137-152.
    View in Google Scholar
  20. Małecki Mikołaj, „Przestępstwo niealimentacji w perspektywie zmian (uwagi do rządowego projektu nowelizacji art. 209 k.k. z 28 października 2016 r.)” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, z. 4 (2016): 35-61.
    View in Google Scholar
  21. Marek Andrzej, „art. 7.”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, LEX 2010.
    View in Google Scholar
  22. Meszorer Albert, [w:] Materiały dyskusyjne do Projektu Kodeksu cywilnego Rzeczypospolitej Ludowej. Materiały z sesji naukowej 8-10 grudnia 1954 r., red. Jan Wasilkowski. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1955.
    View in Google Scholar
  23. Niedośpiał Michał, „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2001r., sygn. I ACa 262/00” Orzecznictwo Sadów Apelacyjnych, nr 8 (2006): 76-88.
    View in Google Scholar
  24. Niezbecka Elżbieta, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, Spadki, red. Andrzej Kidyba. Warszawa: LEX a Waolters Kluwer business, 2015.
    View in Google Scholar
  25. Pazdan Maksymilian, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450-1088, red. Krzysztof Pietrzykowski. Legalis: C. H. Beck, 2021.
    View in Google Scholar
  26. Piątowski Józef Stanisław, Hanna Witczak, Agnieszka Kawałko, „Dziedziczenie ustawowe”, [w:] System prawa prywatnego, t. X, Prawo spadkowe, red. Bogudar Kordasiewicz. 213-330. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
    View in Google Scholar
  27. Piątowski Józef Stanisław, Hanna Witczak, Agnieszka Kawałko, „Spadek. Ogólna problematyka dziedziczenia”, [w:] System prawa prywatnego, t. X, Prawo spadkowe, red. Bogudar Kordasiewicz. 67-212. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
    View in Google Scholar
  28. Pietrzykowski Krzysztof, „art. 111.”, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. Krzysztof Pietrzykowski. Legalis: C. H. Beck, 2020.
    View in Google Scholar
  29. Pohl Łukasz, „Zakres i skutki depenalizacji wywołanej nowelizacją przepisu określającego znamiona przestępstwa nie alimentacji” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 4 (2017): 87-94.
    View in Google Scholar
  30. Polińska Aleksandra, „Przestępstwo uchylania się od alimentów po ostatniej nowelizacji” Palestra, nr 5 (2018): 41-50.
    View in Google Scholar
  31. Przybyłowski Kazimierz, „Notka do uchwały SN z dnia 10 września 1958 r. (3 CO 16/58)” Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych, nr 5 (1959): 244-245.
    View in Google Scholar
  32. Rypiński Aleksander, „Przestępstwo uchylania się od obowiązku alimentacyjnego (art. 186 k.k.)” Nowe Prawo, nr 3 (1972): 458-465.
    View in Google Scholar
  33. Skowrońska Elżbieta, „Przegląd orzecznictwa z zakresu prawa spadkowego (za lata 1989–1990)” Przegląd Sądowy, nr 9 (1992): 47-66.
    View in Google Scholar
  34. Skowrońska-Bocian Elżbieta, Jacek Wierciński, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, red. Jacek Gudowski. 60-73. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017).
    View in Google Scholar
  35. Strzebińczyk Jerzy, „Pozbawienie władzy rodzicielskiej” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, nr 308 (2009): 475-495.
    View in Google Scholar
  36. Strzebińczyk Jerzy, „Władza rodzicielska”, [w:] System prawa prywatnego, t. XII, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. Tadeusz Smyczyński. Warszawa: C. H. Beck, 2011.
    View in Google Scholar
  37. Sylwestrzak Anna, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Anna Sylwestrzak. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
    View in Google Scholar
  38. Szaciński Michał, „Przesłanki niegodności według prawa spadkowego zunifikowanego oraz znaczenie orzeczenia sądowego ustalającego niegodność” Nowe Prawo, nr 2 (1954): 39-42.
    View in Google Scholar
  39. Szpunar Adam, „Z problematyki niegodności dziedziczenia” Nowe Prawo, nr 2 (1981): 21-33.
    View in Google Scholar
  40. Wąsek Andrzej, Jarosław Warylewski, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. I, Komentarz do artykułów 117-221, red. Andrzej Wąsek, Robert Zawłocki. Warszawa: C. H. Beck, 2010.
    View in Google Scholar
  41. Wierciński Jacek, „O przestępstwie jako przyczynie niegodności dziedziczenia” Kwartalnik Prawa Prywatnego, nr 2 (2010): 555-569.
    View in Google Scholar
  42. Wierciński Jacek, „Uwagi o teoretycznych założeniach dziedziczenia ustawowego” Studia Prawa Prywatnego, nr 2 (2009): 79-92.
    View in Google Scholar
  43. Witczak Hanna, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, Spadki, red. Magdalena Habdas, Mariusz Fras. 128-173. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    View in Google Scholar
  44. Witczak Hanna, „Skutki wyłączenia od dziedziczenia” Rejent, nr 3 (2009): 73-96.
    View in Google Scholar
  45. Witczak Hanna, „The Legal Status of Minor Testator’s Parents Deprived of Parental Authority in Intestate Succession. Some Remarks on the Solutions in Polish, Russian, and Italian law” Review of European and Comparative Law, nr 4 (2021): 107-134.
    View in Google Scholar
  46. Witczak Hanna, Wyłączenie od dziedziczenia na mocy orzeczenia sądu. Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
    View in Google Scholar
  47. Wolak Grzegorz, „O wydziedziczeniu z powodu uporczywego niedopełniania obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy” Studia Prawnicze KUL, nr 3 (2020): 355-374.
    View in Google Scholar
  48. Załucki Mariusz, Wydziedziczenie w prawie polskim na tle porównawczym. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
    View in Google Scholar
  49. Zrałek Jacek, „Niegodność dziedziczenia – uwagi de lege ferenda” Rejent, nr 2 (2006): 203-217.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.