Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Articles

No. 4 (42) (2022)

The Napoleonic Code and Its Reception in the Duchy of Warsaw

  • Jacek Przygodzki
Submitted
28 July 2022
Published
19-01-2023
Versions

Abstract

One of the most remarkable accomplishments of the Napoleonic era was the Code Civile - the Napoleonic Code. It was a crowning achievement of the ideological evolution
that followed the French Revolution in its outlook on the functioning of private law. The author presents the reception of the Code in the days of the Duchy of Warsaw. We can observe that, despite the first enthusiasm for French socio-legal solutions, the first critical assessments of those regulations appeared in the Duchy of Warsaw. The first rupture became apparent when the Code was introduced. Members of the Council of State, most
notably its chairman Stanislaw Malachowski and his successor Ludwik Gutakowski, spoke out against the expeditious implementation of French solutions by Justice Minister Feliks Lubienski. It is symptomatic that the political élite largely opposed the Code. However, the opposition was suppressed, and the Code was introduced, but Malachowski had to step down. An important opponent of the French solutions was the highest hierarchy of the
Catholic Church, headed by Archbishop Raczynski. For the clergy, it was unacceptable to introduce a divorce system and to make priests civil registrars providing services to Jews or non-believers, among others. However, the above voices were “quiet” and a major part of the élite was essentially enchanted with Napoleon.

References

  1. Archiwalia:
    View in Google Scholar
  2. Biblioteka Czartoryskich, sygn. 5233.
    View in Google Scholar
  3. Rosijskij Gosudarstwiennyj Istoriczeskij Archiw w Petersburgu, fond 1409, dieło 710.
    View in Google Scholar
  4. Źródła drukowane:
    View in Google Scholar
  5. Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. I, (Warszawa 1810).
    View in Google Scholar
  6. Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. I, nr 2.
    View in Google Scholar
  7. Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. I, nr 9.
    View in Google Scholar
  8. Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego, dodatek do nr 46 (1814).
    View in Google Scholar
  9. Kodex Napoleona z przypisami, Xiąg trzy, Warszawa 1810.
    View in Google Scholar
  10. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, T. I, cz. 1, wydał Bronisław Pawłowski, (Toruń 1960).
    View in Google Scholar
  11. Sześcioletnia korrespodencya władz duchownych z rządem świeckim Xięstwa Warszawskiego, służąca do historyi Kościoła polskiego, wyd. I. Raczyński, (Warszawa 1816).
    View in Google Scholar
  12. Literatura:
    View in Google Scholar
  13. Askenazy Szymon, Ministerium Wielhorskiego 1815–1816, (Warszawa 1898).
    View in Google Scholar
  14. Askenazy Szymon, „Polska a Europa”, Biblioteka Warszawska, t. II, (Warszawa 1909).
    View in Google Scholar
  15. Bojasiński Józef, Rządy tymczasowe w Królestwie Polskim. Maj – grudzień 1815, (Warszawa 1902).
    View in Google Scholar
  16. Godlewski Józef, Głosy posła Maryampolskiego na Seymie roku 1811 w Warszawie miane z dołączeniem uwagi krótkiego namienienia w czasie Seymu czynności, (Warszawa 1814).
    View in Google Scholar
  17. Grochulska Barbara, Księstwo Warszawskie, (Warszawa 1966).
    View in Google Scholar
  18. Grodziski Stanisław, „Wpływ „Code civil" oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (część I)”, Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LVII, z. 2 (2005).
    View in Google Scholar
  19. Daniłowicz Ignacy, Kodex Naoleona w porównaniu z prawami polskimi i litewskimi. Rozprawa opracowana w roku 1818 na temat zadany przez Radę b. Uniwersytetu Wileńskiego. Z autografu znajdującego się w dziale rękopisów Biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, wydał Aleksander Kraushar, (Warszawa 1905)
    View in Google Scholar
  20. Grynwaser Hipolit, Kodeks Napoleona w Polsce, w Pisma, t. I, (Wrocław 1951).
    View in Google Scholar
  21. Iwaszkiewicz Janusz, „Kodeks Napoleona a Księstwo Warszawskie po 1809 roku”, Biblioteka Warszawska, t.10 (1914).
    View in Google Scholar
  22. Kallas Marian, „Powstanie i ustrój Księstwa Warszawskiego (1807-1815)”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin- Polonia’, Sectio F, t. 57(2007).
    View in Google Scholar
  23. Kallas Marian, Konstytucja Księstwa Warszawskiego. Jej powstanie, systematyka i główne instytucje w związku z normami szczegółowymi i praktyką, (Toruń 1970).
    View in Google Scholar
  24. Konic Henryk, „Napoleon jako budowniczy Państwowości Polskiej”, Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19-20 (1921), 150
    View in Google Scholar
  25. Konic Jan Stanisław, „Wprowadzenie kodeksu Napoleona do Polski”, Gazeta Sądowa Warszawska, nr 53 (1921),).
    View in Google Scholar
  26. Koredczuk Józef, Związek reform prawa cywilnego z reformami administracyjnymi w Księstwie Warszawskim, w Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, pod redakcją Jerzego Korczaka, (Wrocław 2018).
    View in Google Scholar
  27. Krzymkowski Marek, „Stosowanie przedrozbiorowego prawa polskiego w Księstwie Warszawskim w świetle orzecznictwa Sądu Kasacyjnego”, Z Dziejów Prawa, , t.13 (2020).
    View in Google Scholar
  28. Krzymkowski Marek, Rada Stanu Księstwa Warszawskiego, (Poznań 2011).
    View in Google Scholar
  29. Kukiel Marian, Dzieje Polski porozbiorowej 1795–1921, (Londyn 1961).
    View in Google Scholar
  30. Loret Maciej, „Stosunek Kościoła do państwa w Księstwie Warszawskim”, Przegląd Narodowy, t. XIII (1914).
    View in Google Scholar
  31. Loret Maciej, Między Jeną a Tylżq, (Warszawa 1902).
    View in Google Scholar
  32. Lutostański Karol, „Znaczenie prawodawstwa Napoleona dla Polski”, Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19-20 (1921).
    View in Google Scholar
  33. Mencel Tadeusz, Feliks Łubieński. Minister sprawiedliwości Księstwa Warszawskiego (I75S-1848), (Warszawa 1952).
    View in Google Scholar
  34. Niemcewicz Julian Ursyn, Pamiętniki Juliana Ursyna Niemcewicza 1811–1820, t. I, (Poznań 1871).
    View in Google Scholar
  35. Pachoński Jan, Generał Franciszek Paszkowski 1778–1856, (Warszawa 1982).
    View in Google Scholar
  36. Pamiętniki Feliksa hr. Łubieńskiego Ministra Sprawiedliwości, skreślił i opracował Władysław Chomętowski, (Warszawa 1876).
    View in Google Scholar
  37. Pamiętniki Józefa Wybickiego senatora wojewody Królestwa Polskiego, (Lwów 1881).
    View in Google Scholar
  38. Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 2, (Kraków 2002).
    View in Google Scholar
  39. Pomianowski Piotr, „Z problematyki rozwodów w Księstwie Warszawskim”, Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LXV z. 2 (2013).
    View in Google Scholar
  40. Pomianowski Piotr, Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808-1852, (Warszawa 2018).
    View in Google Scholar
  41. Przygodzki Jacek, „Komitet Organizacyjny Cywilny i jego prace nad reorganizacją administracji na terenach Księstwa Warszawskiego”, Acta Universitatis Wratislaviensis No. 2144, Prawo CCLXIV, (Wrocław 1999).
    View in Google Scholar
  42. Przygodzki Jacek, Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego 1813–1815. Organizacja i działalność, (Wrocław 2002).
    View in Google Scholar
  43. Przywecka-Samecka Maria, Tomasz Wawrzecki (1753–1816), (Wrocław 1993).
    View in Google Scholar
  44. Rembowski Aleksander, Z życia konstytucyjnego Księstwa Warszawskiego. Studium historyczno-polityczne, (Kraków 1900).
    View in Google Scholar
  45. Rostworowski Michał, Rada Ministrów i Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Przyczynek do dziejów ich organizacji, (Kraków 1911).
    View in Google Scholar
  46. Skarbek Fryderyk, Dzieje Księstwa Warszawskiego, t. II, (Warszawa 1897).
    View in Google Scholar
  47. Sobociński Władysław, Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego, (Toruń 1964).
    View in Google Scholar
  48. Sójka-Zielińska Katarzyna, Historia prawa, (wydanie X zmienione Warszawa 2005).
    View in Google Scholar
  49. Sójka-Zielińska Katarzyna, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, (wydanie 2 Warszawa 2008).
    View in Google Scholar
  50. Sójka-Zielińska Katarzyna, Wielkie kodyfikacje cywilne XIX wieku, (Warszawa 1973).
    View in Google Scholar
  51. Tokarz Wacław, „Komitet Organizacyjny Wojskowy 1814–1815”, Bellona, z. 11, (1919).
    View in Google Scholar
  52. Witkowski Wojciech, Komisja Rządowa Sprawiedliwości w Królestwie Polskim 1815–1876, (Lublin 1986).
    View in Google Scholar
  53. Zamorski Bronisław, „Dzieje dyplomacji po rozbiorze Polski”, Postęp. Dwutygodnik literacko-polityczny, nr 5, (1 marca 1864).
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.