logo czasopisma

Articles

No. 4 (42) (2022)

Eugeniusz Waśkowski and His Selected Views on the Codification of Law in Europe and Poland in the 19th and 20th Centuries (until 1939)

Submitted
9 June 2022
Published
19-01-2023
Versions

Abstract

The author describes selected legal views and scientific theses of Eugeniusz Waśkowski. The article proves that Waśkowski based his academic considerations in civil law
development on theories drawn from French, German, and Austrian studies. To explain the principle of the autonomy of the parties of a legal relationship, which was guaranteed by European codes, he refers to the views of French lawyers. He explains the limitations of this principle based on the opinions of German science (neighborhood law) and of Joseph Charmont (the phenomenon of ,,socialization of law”). His works also addressed the issue of compiling
civil law in Russia, showing the reasons for the declining codification trend in that country in the 19th century. In the views on the codification of civil procedure in Europe and Poland, an essential element was that Waśkowski drew attention to creating a basic catalog of procedural rules and a ,,system of procedural rights”, derived from the theory of subjective rights.

References

  1. Bardach, Juliusz. W obiektywie nauki i w lustrze pamięci (o uczonych, pisarzach i politykach XIX i XX wieku. Warszawa: CH Beck, 2004.
    View in Google Scholar
  2. Bokwa, Krzysztof. “Św. Stefan, Tripartitum, konferencja judekskurialna ̶ podstawy systemu prawa prywatnego na Słowacji do XX wieku.” Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ, nr 3 (2018): 18-28.
    View in Google Scholar
  3. Dąbrowski, Przemysław. Tradycja Wielkiego Księstwa Litewskiego a rzeczywistość. Myśl polityczno-prawna i działalność Tadeusza Wróblewskiego (1858-1925). Sopot: Arche, 2018.
    View in Google Scholar
  4. Falkowska, Anna. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
    View in Google Scholar
  5. Flin Piotr, Elena Panko. “Stopnie naukowe w carskiej Rosji.” Prace Komisji Historii Nauki PAU, t. XIV (2015): 269-272.
    View in Google Scholar
  6. Giaro, Tomasz. “Civilpolitik Petrażyckiego, czyli ideał miłości w Gospodarce zdecentralizowanej.” W Leon Petrażycki i współczesna nauka prawa, red. Tomasz Giaro, 103 - 210. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
    View in Google Scholar
  7. Górnicki, Leonard. Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1929.Wrocław: Kolonia Limited, 2002.
    View in Google Scholar
  8. Grabowska, Anna. “Aleksander Lednicki (1866-1934) – zderzenie niezwykłej osobowości z systemem.” Palestra, nr 4 (2021): 137-141.
    View in Google Scholar
  9. Hörner, Hans. “Menger (von Wolfensgrün) Anton.” W Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, t. 6, red. Eva Obermayer-Marnach, 220- 221. Wiedeń: Austriacka Akademia Nauk, 1976.
    View in Google Scholar
  10. Jaślikowski, Marek. “Włodzimerz Spasowicz (1829-1906) w stulecie śmierci.” Rocznik Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL, t. II, z. 1 (2006): 201-249.
    View in Google Scholar
  11. Jużakow, Siergiej. M. M. Speranskij: jego żizn i obszczestwiennaja diejatielnost. Biograficzeskij oczerk. Sankt Peterburg: Biograficzeskaja Biblioteka F. Pawlenkowa, 1861.
    View in Google Scholar
  12. Kessler, Mario. “Between comunism and annti-communism: Franz Borkena.” W German scholars in exile: new studies in intellectual history, red. Axel Fair-Schulz, Mario Kessler, 93-120. Plymouth: Lexington Books, 2011.
    View in Google Scholar
  13. Koranyi, Karol. Powszechna historia państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.
    View in Google Scholar
  14. Korf, Modest, Żizn grafa Speranskogo. Sankt-Peterburg: Imperatoskaja Publicznaja Bibliotieka, 1861.
    View in Google Scholar
  15. Krzyżanowski, Hieronim. Zasady postępowania sądowego cywilnego. Warszawa: Nakład Własny Autora, 1864.
    View in Google Scholar
  16. Lednicki, Wacław. Pamiętniki, red. B. Świderski, t. II. Londyn: Wydawnictwo B. Świderskiego, 1967.
    View in Google Scholar
  17. Markiewicz, Jerzy. “Kształtowanie się polskiego systemu prawa sądowego i jego twórcy w okresie międzywojennym 1919-1939 (wybrane zagadnienia)”. Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, t. III (2010): 113-122.
    View in Google Scholar
  18. Motyka, Krzysztof. Wpływ Leona Petrażyckiego na polską teorię i socjologię prawa. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
    View in Google Scholar
  19. Paletschek, Sylvia. Die permanente Erfindung einer Tradition. Die Unniversität Tübingen im Kaiserreich und in der Weimarer Republik. Stuttgart: Franz Steiner Verlag Stuttgart, 2001.
    View in Google Scholar
  20. Pietrzykowski, Krzysztof. “Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego.” Studia Iuridica, t. 70 (2017): 179-190.
    View in Google Scholar
  21. Przeniosło, Małgorzata. “Profesorowie Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939.” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, nr 2 (2016): 7-32.
    View in Google Scholar
  22. Redzik, Adam. “Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata.” Palestra, nr 9-10 (2012): 255-267.
    View in Google Scholar
  23. Schneider, Karsten. “Dr Jakob Weismann, Prof. in Greifswald, Lehrbuch des deutschen Zivilprozessrechts. I. Bd. Stuttgart, F. Enke, 1903.” Archivs öfentlichen Rechts, nr 1 (1905): 134-136.
    View in Google Scholar
  24. Socka, Izabela. “Absolwenci oraz wykładowcy Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie w XIX i na początku XX wieku w polskiej historiografii ostatnich trzech dekad.” Echa Przeszłości, nr XVI (2015): 141-149.
    View in Google Scholar
  25. Sójka-Zielińska, Katarzyna. Historia prawa. Warszawa: Lexis Nexis, 2011.
    View in Google Scholar
  26. Sójka-Zielińska, Katarzyna. Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność. Warszawa: Liber, 2009.
    View in Google Scholar
  27. Spencer, Arthur. “Editorial preface to this volume.” W Modern French legal philosophy, red. Alfred Fouillee, Joseph Charmont, Leon Duguit, Rene Demogue. Boston: The Boston Book Company, 1916, XXIX-LIV.
    View in Google Scholar
  28. Szpoper, Dariusz. “Rada Państwa (1810-1917). Od subsydiarnego organu władzy rosyjskich imperatorów do izby wyższej parlamentu.” Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, nr 2 (2016): 91-117.
    View in Google Scholar
  29. Szpoper, Dariusz. “Wstęp.” W Włodzimierz Spasowicz, Liberalizm i narodowość. Wybór pism, red. Michał Jaskólski, Jacek Kloczkowski, Miłowit Kuniński, Ryszard Legutko, Jacek Majchrowski, Tomasz Merta, Bogdan Szlachta, VII-XXII. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2010.
    View in Google Scholar
  30. Tarkowski, Mikołaj. “Nauka i nauczanie prawa cywilnego materialnego i formalnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939).” W Historia testis temporum, lux veritastis, vita memoriae nuntia vetustatis. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Kaczorowskiemu, red. Ewa Kozerska, Marek Maciejewski, Piotr Stec, 559-572. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2015.
    View in Google Scholar
  31. Tarkowski, Mikołaj. “Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim.” W Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. Marek Michalski, 105-125. Warszawa: CH Beck, 2020.
    View in Google Scholar
  32. Tarkowski, Mikołaj. Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Polsce w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
    View in Google Scholar
  33. Veress, Emőd.“Projekt węgierskiego Kodeksu prawa prywatnego z 1928 r. – znaczenie z perspektywy historycznoprawnej.” Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, nr 4 (2020): 178-199. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.416
    View in Google Scholar
  34. Waśkowski, Eugeniusz. Istota czynności procesowych. Warszawa: s.n., 1938.
    View in Google Scholar
  35. Waśkowski, Eugeniusz. Prawo cywilne. Część ogólna. Skrypt wg. wykładów prof. dra E. Waśkowskiego. Wilno: Sekcja Wydawnicza Koła Prawników Studentów USB, 1934.
    View in Google Scholar
  36. Waśkowski, Eugeniusz. Prof. Gabriel Szerszeniewicz (z powodu 25-lecia od dnia śmierci). Warszawa: Wydawnictwo Palestry, 1938.
    View in Google Scholar
  37. Waśkowski, Eugeniusz. Przyznanie stron w procesie cywilnym. Z powodu projektu polskiej procedury cywilnej. Wilno: s.n., 1927.
    View in Google Scholar
  38. Waśkowski, Eugeniusz. Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wieku. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, 1925.
    View in Google Scholar
  39. Waśkowski, Eugeniusz. System procesu cywilnego. Wstęp teoretyczny. Zasady racjonalnego ustroju sądów i procesu cywilnego. Wilno: s.n., 1932.
    View in Google Scholar
  40. Waśkowski, Eugeniusz. Teoria wykładni prawa cywilnego. Metodologia dogmatyki cywilistycznej w zarysie. Warszawa: Izba Adwokacka w Warszawie, 1936.
    View in Google Scholar
  41. Zaorski, Krzysztof. “Udział Bronisława Hełczyńskiego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej.” Miscellanea Historico-Iuridica, z. 1 (2018): 309-344. https://doi.org/10.15290/mhi.2018.17.01.17
    View in Google Scholar
  42. Zieliński, Marcin. “Gabriel Szerszeniewicz (1863-1912) – jego życie i pogląd na kwestię poszanowania prawa. W związku ze stuleciem śmierci.” Palestra, nr 1-2, (2012): 234-242.
    View in Google Scholar
  43. Żukowski, Przemysław. “Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1929-1939 we wspomnieniach Jana Wilczyńskiego.” Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty, z. 1-2 (2018/2019): 137-169. https://doi.org/10.12775/AE.2018-2019.010
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.