logo czasopisma

Articles

Vol. 54 No. 1 (2025): Law and Social Bonds nr 1 (54) 2025

Between Intentionality and Intention. Philosophical Reminiscences in Criminal Law

Submitted
23 January 2025
Published
09-05-2025

Abstract

The main premise of this paper was to determine whether the elements of intent, as established in criminal law and accompanying the perpetrator of a crime, can be traced back to the philosophical phenomenon of intentionality. For this purpose, the essence of intentionality was first defined, taking into account the properties that this phenomenon integrates on a philosophical level. Next, the essence of intentionality was characterized by identifying the dimensions that manifest in its construction (the intellectual and volitional dimensions) from the perspective of criminal law. The final part of the study compared the elements and characteristics of the structures studied. On the basis of this comparison, it was shown that the structure of intentionality, as described by philosophers, is reflected in the structure of intention in criminal law. The paper also identifies the characteristics that differentiate the structures studied.

References

  1. Andrejew Igor, Polskie prawo karne w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
    View in Google Scholar
  2. Brentano Franz, Deskriptive Psychologie. Hamburg: Meiner, 1982.
    View in Google Scholar
  3. Brentano Franz, Psychologia z empirycznego punktu widzenia, tłum. Włodzimierz Galewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1999.
    View in Google Scholar
  4. Budyn-Kulik Magdalena, Umyślność w prawie karnym i psychologii. Teoria i praktyka sądowa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
    View in Google Scholar
  5. Chrudzimski Arkadiusz, „Ingarden on Modes of Being”, [w:] Object and Pseudo – Objects: ontological Deserts and Jungles from Brentano to Carnap, red. Bruno Leclercq, Sebastien Richard, Denis Seron. 199-222. Berlin: De Gruyter, 2015.
    View in Google Scholar
  6. Chrudzimski Arkadiusz, „Intencjonalność”, [w:] Przewodnik po kognitywistyce, red. Józef Bremer. 13-14. Kraków: WAM, 2015.
    View in Google Scholar
  7. Chrudzimski Arkadiusz, „Roman Ingarden o intencjonalności i znaczeniu” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, nr 4 (2020): 347-348.
    View in Google Scholar
  8. Cieślak Marian, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1994.
    View in Google Scholar
  9. Didier Julia, Słownik filozofii. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 1995.
    View in Google Scholar
  10. Dreyfus Hubert Lederer, Husserl, Intentionality and Cognitive Science. Cambridge, Mass: The MIT Press, 1982.
    View in Google Scholar
  11. Giezek Jacek, „Komentarz do art. 9”, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. 48-49. Wrocław: Kolonia Limited, 2000.
    View in Google Scholar
  12. Giezek Jacek, „Komentarz do art. 9”, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. 56-59. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.
    View in Google Scholar
  13. Giezek Jacek, Świadomość sprawcy czynu zabronionego. Warszawa. Wolters Kluwer, 2013.
    View in Google Scholar
  14. Gubiński Arnold, Zasady prawa karnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1996.
    View in Google Scholar
  15. Henry Michel, Phenomenologie materielle. Paris: PUF, 1990.
    View in Google Scholar
  16. Husserl Edmund, Badania logiczne, t. I-II, tłum. Janusz Sidorek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2006.
    View in Google Scholar
  17. Husserl Edmund, Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga pierwsza, tłum. Danuta Gierulanka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.
    View in Google Scholar
  18. Husserl Edmund, Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga druga, tłum. Danuta Gierulanka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974.
    View in Google Scholar
  19. Husserl Edmund, Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tłum. Janusz Sidorek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989.
    View in Google Scholar
  20. Ingarden Roman, Spór o istnienie świata, t. I-III. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
    View in Google Scholar
  21. Ingarden Roman, U podstaw teorii poznania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
    View in Google Scholar
  22. Ingarden Roman, Z badań nad filozofią współczesną. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
    View in Google Scholar
  23. Ingarden Roman, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
    View in Google Scholar
  24. Jędrzejewski Zbigniew, „Z problematyki zamiaru ewentualnego w teorii i praktyce” Państwo i Prawo, nr 10 (1983): 51.
    View in Google Scholar
  25. Kaczmarek Tomasz, „Sporne problemy umyślności”, [w:] Umyślność i jej formy: pokłosie VII Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. Jarosław Majewski. 30-31. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2011.
    View in Google Scholar
  26. Kodeks karny. Komentarz, t. I, (art. 1 – 116), red. Oktawia Górniok, Stanisław Hoc, Michał Kalitowski, Stanisław M. Przyjemski, Zofia Sienkiewicz, Jerzy Szumski, Leon Tyszkiewicz, Andrzej Wąsek. Gdańsk: Wydawnictwo Arche, 2005.
    View in Google Scholar
  27. Kodeks karny. Komentarz, t. I, (art. 1 – 31). Gdańsk: Wydawnictwo Arche, 1999.
    View in Google Scholar
  28. Kopaliński Władysław, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
    View in Google Scholar
  29. Kowalewska Magdalena, „Strona podmiotowa czynów zabronionych popełnianych z tzw. świadomością pełną w świetle zasady nullum crimen sine lege”, [w:] Nullum crimen sine lege, red. Iwona Sepioło. 198-199. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
    View in Google Scholar
  30. Krokos Jan, Odsłanianie intencjonalności. Stare Kościeliska: Wydawnictwo Liberi Libri, 2013.
    View in Google Scholar
  31. Królikowski Michał, „Komentarz do art. 9”, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do art. 1 - 31, red. Michał Królikowski, Robert Zawłocki. 382-393. Warszawa: C. H. Beck, 2010.
    View in Google Scholar
  32. Lachowski Jerzy, „Strona podmiotowa czynu zabronionego”, [w:] System Prawa Karnego, Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności 3, red. Ryszard Dębski. 535-557. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
    View in Google Scholar
  33. Leszczyński Damian, „Ingarden, intencjonalność i inwazja porywaczy dusz” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, nr 4 (2020): 438-439.
    View in Google Scholar
  34. Maciejczak Marek, „Edmunda Husserla próba nadania filozofii naukowego charakteru” Studia Philosophiae Christianae, Nr 2 (2003): 122-123.
    View in Google Scholar
  35. Makota Janina, „Intencjonalność”, [w:] Słownik pojęć filozoficznych Romana Ingardena, red. Andrzej J. Nowak, Leszek Sosnowski. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2001.
    View in Google Scholar
  36. Nawrocki Mariusz, „Ustalanie zamiaru popełnienia przestępstw umyślnych”, Prawo w Działaniu. Sprawy karne, nr 43 (2020): 58.
    View in Google Scholar
  37. Pacholik-Żuromska Anita, „Intencjonalność – rozumienie – samowiedza. Problem poznania w świetle nauk kognitywnych”, [w:] Umysł. Prace z filozofii i kognitywistyki. 150 – 155. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016.
    View in Google Scholar
  38. Patryas Wojciech, Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne. Poznań: Wydawnictwo im. Adama Mickiewicza, 1988.
    View in Google Scholar
  39. Pisarkowa Krystyna, Język według Junga; oczytaniu intencji. Kraków: Wydawnictwo PAN, 1994.
    View in Google Scholar
  40. Pokropski Marek, „Husserl i Henry – spór o intencjonalność” Przegląd Filozoficzno – Literacki, nr 3 (2012): 229-249.
    View in Google Scholar
  41. Rejman Genowefa, Zasady odpowiedzialności karnej. Art. 8 – 31 k.k. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2009.
    View in Google Scholar
  42. Roxin Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, t. I, Grundlagen. Der Aufbau der Verbrechenslehre. 311-313. Monachium: C. H. Beck, 1992.
    View in Google Scholar
  43. Wolter Władysław, Nauka o przestępstwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
    View in Google Scholar
  44. Wolter Władysław, Prawo karne. Zarys wykładu systematycznego. Część ogólna. t. I. 159-161. Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wolf, 1947.
    View in Google Scholar
  45. Wolter Władysław, Zarys systemu prawa karnego. Część ogólna, t. I. Kraków: Wydawca Leon Frommer, 1933.
    View in Google Scholar
  46. Wójtowicz-Dacka Małgorzata, Ludmiła Zając-Lamparska, O świadomości. Wybrane zagadnienia. Wprowadzenie. 137-138. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2007.
    View in Google Scholar
  47. Wróbel Włodzimierz, Andrzej Zoll, Polskie prawo karne. Część ogólna. Kraków: Znak, 2010.
    View in Google Scholar
  48. Zalta Edward, Intensional Logic and The Metaphysics of Intentionality. Cambridge, Mass: The MIT Press, 1988.
    View in Google Scholar
  49. Zoll Andrzej, „Komentarz do art. 9”, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1 – 116 k.k., t. I, red. Andrzej Zoll. 144-148. Warszawa, Wolters Kluwer, 2012.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.