Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Articles

No. 5 (2024): Law & Social Bonds Nr 5 (52) 2024

The Politics of „Human Enhancement” in the Light of Michel Foucault’s Thought: A Critical Analysis

Submitted
12 September 2024
Published
18-12-2024

Abstract

This paper aims to consider the problem of „human enhancement” in relation to the thought of Michel Foucault. A key aspect of this is an examination of the ways in which contemporary societies challenge the traditional notions of individuals as citizens, the state as their caretaker, and the law as an instrument of this necessary care. In the three historical economies of power analysed – (sovereign, disciplinary and biopower) – the centres of power justified their authority in different ways, with the function of law closely linked to these justifications. The paper provides a different perspective on the problem of the politics of „human enhancement” – as a logical consequence of developing a specific type of relationship between the individual and the state, expressed by the term „pastoral power”.

References

  1. Archacka Magdalena, „Rządomyślność versus urządzanie. Michela Foucaulta nowa koncepcja władzy” Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 69 (2015): 165-173.
    View in Google Scholar
  2. Baszkiewicz Jan, Władza. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2009.
    View in Google Scholar
  3. Bińczyk Ewa, „Michel Foucault, Nieklasyczna Socjologia Wiedzy Oraz Perypetie Władzy-Wiedzy”, [w:] Współczesne Problemy Socjologii Wiedzy. W 80-Lecie Ideologii i Utopii Karola Mannheima, red. Tomasz M. Korczyński. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, 2018.
    View in Google Scholar
  4. Buchanan Allen, „Moral Status and Human Enhancement” Philosophy & Public Affairs, nr 4 (2009): 346-381.
    View in Google Scholar
  5. Chutorański Maksymilian, Pojęcie i konteksty wychowania w pracach Michela Foucaulta. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2013.
    View in Google Scholar
  6. Coenen Christopher, Mirjam Schuijff, Martijntje Smits, „The Politics of Human Enhancement and the European Union”, [w:] Enhancing Human Capacities, red. Julian Savulescu, Ruud Ter Meulen, Guy Kahane, wyd. 1. 521-535. Hoboken: Wiley, 2011. doi:10.1002/9781444393552.ch37.
    View in Google Scholar
  7. Dean Mitchell, Governmentality. Power and Rule in Modern Society, wyd. 2. London: Sage, 2010.
    View in Google Scholar
  8. Dworkin Gerald, „Paternalism”, [w:] Mill’s On Liberty: Critical Essays. 61-82. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield, 1997.
    View in Google Scholar
  9. Eribon Didier, Michel Foucault. Biografia, tłum. Jacek Levin. Warszawa: KR, 2005.
    View in Google Scholar
  10. Foucault Michel, „«Omnes et singulatim»: przyczynek do krytyki politycznego rozumu”, [w:] Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński. 219-246. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
    View in Google Scholar
  11. Foucault Michel, „«Rządomyślność»”, [w:] Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński, 163-185. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
    View in Google Scholar
  12. Foucault Michel, „Nietzsche, genealogia, historia”, [w:] Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński. Warszawa-Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2000.
    View in Google Scholar
  13. Foucault Michel, „Podmiot i władza” Lewą nogą, nr 10 (1998): 174-192.
    View in Google Scholar
  14. Foucault Michel, „Wola wiedzy”, [w:] Historia seksualności, t. I-II, tłum. Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2020.
    View in Google Scholar
  15. Foucault Michel, „Wywiad w «Le Monde» z 21 lutego 1975 r.”, b.d.
    View in Google Scholar
  16. Foucault Michel, Archeologia wiedzy, tłum. Andrzej Siemek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977.
    View in Google Scholar
  17. Foucault Michel, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, tłum. Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
    View in Google Scholar
  18. Foucault Michel, Nadzorować i karać, tłum. Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 1998.
    View in Google Scholar
  19. Foucault Michel, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum. Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 2009.
    View in Google Scholar
  20. Foucault Michel, Słowa i rzeczy: Archeologia nauk humanistycznych, tłum. Tadeusz Komendant. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2007.
    View in Google Scholar
  21. Foucault Michel, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w Collège de France, 1976, tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1998.
    View in Google Scholar
  22. Giubilini Alberto, Sagar Sanyal. „The Ethics of Human Enhancement” Philosophy Compass, nr 4 (kwiecień 2015): 233-243. doi:10.1111/phc3.12208.
    View in Google Scholar
  23. Habermas Jürgen, Przyszłość natury ludzkiej: czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Scholar, 2003. https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/906784/edition/870938.
    View in Google Scholar
  24. Hindess Barry, Filozofie władzy. Od Hobbesa do Foucaulta, tłum. Damian Leszczyński. Warszawa; Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
    View in Google Scholar
  25. Husak Douglas N., „Paternalism and Autonomy” Philosophy & Public Affairs, nr 1 (1981): 27-46.
    View in Google Scholar
  26. Laszuk Patrycja, „Ochrona i promocja wolności religijnej w polityce zewnętrznej Unii Europejskiej”, [w:] Unia Europejska wobec religii, red. Piotr Mazurkiewicz, Patrycja Laszuk, Urszula Góral. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2021.
    View in Google Scholar
  27. Lemke Thomas, Foucault’s Analysis of Modern Governmentality: A Critique of Political Reason, tłum. Erik Butler. London: Verso, 2019.
    View in Google Scholar
  28. Leszczyński Damian, Lotar Rasiński, „Wstęp”, [w:] Michel Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński. 7-42. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
    View in Google Scholar
  29. Magala Sławomir, „Foucault, czyli władza we krwi i w aerozolu” Miesięcznik Literacki, nr 10-11 (1989): 170-173.
    View in Google Scholar
  30. Miętek Agata, „Przeciw eugenice liberalnej” Dialogi Polityczne, nr 10 (2008): 85-93.
    View in Google Scholar
  31. Millon-Delsol Chantal, „Ocalić podmiot”, [w:] idem, Podmiotowość i tożsamość, tłum. Ariadna Lewańska. 133-143. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2001.
    View in Google Scholar
  32. Nijakowski Lech, „Biowładza w późnej nowoczesności”, [w:] Wiedza-władza, red. Jan Szymczyk, Mariusz Zemło, Arkadiusz Jabłoński. 107-125. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
    View in Google Scholar
  33. Podniesiński Michał, Prawda i władza. Myśl Michela Foucaulta w latach 1956-1977. Kraków: TAiWPN Universitas, 2012.
    View in Google Scholar
  34. Russell Bertrand, Władza. Nowa analiza społeczna, przeł. Marek Kądzielski, Robert Gołębiewski. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001.
    View in Google Scholar
  35. Szczepankowska Irena, Dyskurs prawny: języki, teksty i konteksty. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2016.
    View in Google Scholar
  36. Szlachta Bogdan, „Liberalna demokracja jako obóz koncentracyjny? Kilka uwag o mnożących się skandalicznych? opiniach” Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem, nr 4 (2017): 57-67. doi:10.19195/2300-7249.38.4.5.
    View in Google Scholar
  37. Szulakiewicz Marek, „Nowy człowiek – wprowadzenie do dyskusji”, [w:] W poszukiwaniu nowego czlowieka. Colloquia Torunensia XXIV, red. Marek Szulakiewicz. 53-74. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2020.
    View in Google Scholar
  38. Tylka Dominik, „Sprawozdanie z seminarium naukowego pt. Polityka «udoskonalania człowieka»” Myśl Polityczna. Political Thought, nr 2 (18) (2023): 233-244.
    View in Google Scholar
  39. Walentowicz Halina, „O dwóch projektach «czesania historii pod włos»: Michel Foucault a Szkoła Frankfurcka” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, nr 1 (2014): 195-213. doi:10.2478/pfns-2014-0017.
    View in Google Scholar
  40. Zbrzeźniak Urszula, Michel Foucault. Ku historycznej ontologii nas samych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.