logo czasopisma

Artykuły

Nr 2 (36) (2021)

Eskalacja naruszeń porządku i prawa podczas obrad Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVIII wieku

Przesłane
9 stycznia 2021
Opublikowane
21-07-2021

Abstrakt

Streszczenie

Utworzony w 1581 roku Trybunał Wielkiego Księstwa Litewskiego nie był wolny od wad cechujących szlacheckie sądownictwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Sprawny przebieg obrad utrudniało pijaństwo, warcholstwo, prywata i konflikty toczone pomiędzy deputatami a wileńskimi studentami i mieszczanami. Obradom Trybunału towarzyszyły bijatyki, intrygi, przekupstwa, obsadzanie na funkcjach sędziowskich osób niewybranych przez sejmiki szlacheckie, jak też wydawanie przez sędziów wyroków we własnych sprawach. Trudność w osiągnięciu kompromisu skutkowała niekiedy delegowaniem przez sejmiki podwójnej liczby deputatów do Trybunału. Wielu naruszeń porządku w II połowie XVIII wieku dopuścił się Karol Stanisław Radziwiłł. Przeciw prawu wykraczali nawet przewodniczący posiedzeniom marszałkowie. Nie przestrzegano zarówno postanowień aktu z 1581 roku, określającego działalność Trybunału Litewskiego, jak również konstytucji sejmu.

 

 

Bibliografia

  1. Bednaruk Waldemar, „Wokół problematyki składu Trybunału Koronnego i Trybunału Litewskiego od XVI do XVIII wieku” Roczniki Nauk
    Pokaż w Google Scholar
  2. Prawnych, t. XII, z. 1 (2002): 65-80.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Bednaruk Waldemar, Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578-1794. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, red. Andrzej Rachuba. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Gloger Zygmunt, „Antoni Tyzenhauz podskarbi nadworny litewski (1733-1785)”, [w:] Kwartalnik Kłosów, t. II (1877): 1-44.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Jurgaitis Robertas, Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo: Vilniaus seimelio veilka 1717-1795 m. Vilniaus: Parlamentarizmo istorijos tyrimų centras, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Kanecki Oskar, Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego (1572-1764). Sopot: Wydawnictwo Arche Marek Tokarczyk, 2020.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Kąkolewski Igor, „Między korupcją a ksenofobią. Zmiany w postrzeganiu zjawiska korupcji w dawnej Rzeczypospolitej, Zarys problemu” Przegląd Historyczny, t. XCVIII, z. 1 (2007): 11-26.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Stankevič Adam, Lietuvos Vyriausiojo Tribunolo veikla XVIII amžiaus antroje pusėje. Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Szcząska Zbigniew, „Sąd sejmowy w Polsce od końca XVI do końca XVIII wieku” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. XX, z. 1 (1968): 93-124.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Szwaciński Tomasz, „Tumult wileński 1755 roku i jego reperkusje” Rocznik Lituanistyczny, t. II (2016): 107-126.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Wierzchowiecka Iwona, „Geneza Trybunału Litewskiego i jego reformy w latach 1581–1764” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Roczniki Prawnicze, nr 15 (2004): 71-93.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Wierzchowiecka Iwona, „Organizacja Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1581-1764). Miejsce, czas, skład sądu”, [w:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości, red. Tadeusz Maciejewski, 203-218. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Wierzchowiecka Iwona, „Powinności sędziów Trybunału Litewskiego” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LV, z. 1 (2003): 29-42.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Wisner Henryk, Rzeczpospolita Wazów, t. III, Sławne Państwo Wielkie Księstwo Litewskie. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Wolff Józef, Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386-1795. Kraków: Drukarnia Wł. L. Anczyca, 1885.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Zakrzewski Andrzej B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo-ustrój-społeczeństwo. Warszawa: Campidoglio, 2013.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.