logo czasopisma

Artykuły

Tom 53 Nr 6 (2024): Prawo i Więź Nr 6 (53) 2024

Office, Dignity, Authority, Conscience of the Judge of the Republic of Poland

Przesłane
19 listopada 2024
Opublikowane
21-03-2025 — zaktualizowane 30-03-2025
Wersje

Abstrakt

The author analyzes and considers the office of a judge of the Republic of Poland, his dignity, authority and conscience in the context of judicial independence from the point of view of the rule of law, separation of the tripartite power in a democratic state of law. The independence of the judiciary, the independence of the judiciary are unquestionable values as the basis of the rule of law. The office, dignity, authority and conscience of the judge of the Republic of Poland are creative norms, which are based on the system of law and ethics. Attention has been paid to the systemic guarantees of the independence of the judiciary provided by the Constitution and laws regulating the court system. The surprisingly large scope of the sovereign powers of the representative of the executive power – the Minister of Justice over the common courts was pointed out. The importance of personal dignity, personal dignity of the judge and the dignity of tenure was emphasized. Undoubtedly, they are revealed in private, social and professional life and with the system of regulation and integration of activities (human behavior) as personality and legal thinking. It was pointed out that conscience, which is invoked by the judge in the oath of office, is the natural ability of reason to morally value actions and phenomena. Conscience as an intrinsic attribute of the human being currently or potentially belongs to every human being, as it is the first norm of conduct with a special ability to regulate human behavior and shape interpersonal coexistence. The connection between the practice of law (judging) and sensitivity is a moral issue and an important ethical quality to which special attention should be paid today. A judge should be perceived as a human being, as a person, as an entity, as a bearer of values, professionally prepared to realize them in social life, while fulfilling a servant role to man and society.

Bibliografia

  1. Abbott Andrew, A System of Professions. Chicago: The University of Chicago Press, 1988.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Almond Gabriel, Bingham G. Powell, „Kultura polityczna”, [in:] Elementy teorii socjologicznych, ed. Włodzimierz Derczyński, Aaleksandra Jasińska-Kania, Jerzy Szacki. 577-582. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 1975.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Banaszak Bogusław, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. 2nd ed. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Barsalou Lawrence W., „Perceptual Symbol Systems” Behavioral and Brain Sciences, No. 4 (1999): 577-660. Doi: 10.1017/S0140525X99002149.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Barsalou Lawrence W., „Grounded Cognition” Annual Review of Psychology, 59 (2008): 617-645. Doi: 10.1146/annurev.psych.59.103006.093639.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Barsalou Lawrence W., „Situating Concepts”, [in:] The Cambridge Handbook of Situated Cognition, ed. Philip Robbins, Murat Aydede. 236-263. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Bator Andrzej, „Wstęp”, [in:] Myślenie analityczne w nauce prawa i praktyce prawniczej, ed. Artur Kozak. 7-12. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Bergen Benjamin K., Latające świnie. Jak umysł tworzy znaczenie, tłum. Zuzanna Lamża. Kraków: Copernicus Center Press, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Biernat Tadeusz, Władza publiczna w demokratycznym państwie prawa. Prawo – Instytucje – zasoby. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Biser Eugen, Glaubensprognose. Orientierung in postsäkularistischer Zeit. Graz: Styria, 1991.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Bladowski Bogdan, Metodyka pracy sędziego cywilisty. Warszawa: OpenLEX, 2008. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/metodyka-pracy-sedziego-cywilisty-369257627.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Blok Zbigniew, „Czynniki determinujące kulturę oraz model kultury politycznej”, [in:] Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad kulturą polityczną, ed. Zbigniew Blok. 13-28. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Brożek Bartosz, „Architektura umysłu prawniczego”, [in:] Prawo i nauki kognitywne, ed. Bartosz Brożek, Łukasz Kurek, Jerzy Stelmach. 45-68. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Brożek Bartosz, Granice interpretacji. Kraków: Copernicus Center Press, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Brożek Bartosz, Myślenie. Podręcznik użytkownika. Kraków: Copernicus Center Press, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Brożek Bartosz. Normatywność prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Brożek Bartosz. Umysł prawniczy. Kraków: Copernicus Center Press, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Brzezińska Anna, „Struktura obrazu własnej osoby i jej wpływ na zachowanie” Kwartalnik Pedagogiczny, No. 3 (1973): 45-58.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Cyceron Marcus Tullius, „O prawach, I 15.”, [in:] Pisma filozoficzne, tłum. Wiktor Kornatowski, Vol. II. 123-145. Warszawa: PWN, 1960.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Guarnieri Carlo, „Sądy jako narzędzie odpowiedzialności prawnej. Przypadek Europy Łacińskiej”, [in:] Demokracja i rządy prawa, red. Jose Maria Maravall, Adam Przeworski. 215-225. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Holmes Stephen, „Rodowody koncepcji rządów prawa”, [in:] Demokracja i rządy prawa, red. Jose Maria Maravall, Adam Przyworski. 25-35. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Dworkin Ronald, The Theory and Practice of Autonomy. New York: Cambridge University Press, 1988.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Ereciński Tadeusz, Jacek Gudowski, Józef Iwulski, Komentarz do Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Warszawa: Lexis Nexis, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Garlicki Lech, „Wolność i prawa jednostki w Konstytucji RP z 1997 roku. Bilans pięciu lat”, [in:] Pięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji na Zamku Królewskim w Warszawie 17 października 2002, ed. Henryk Jerzmański. 62-64. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Gigerenzer Gerd, Wolfgang Gaissmaier, „Heuristic Decision Making” Annual Review of Psychology, No. 62 (2011): 451-482. Doi: 10.1146/annurev-psych-120709-145346.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Hill Thomas E., Autonomy and Self-Respect. New York: Cambridge University Press, 1991.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Hohol Mateusz, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych. Kraków: Copernicus Center Press, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Holbach Paul-Henry, Etokracja czyli rząd oparty na moralności. Warszawa: PWN, 1979.
    Pokaż w Google Scholar
  29. Horney Karen, Nerwica a rozwój człowieka. Warszawa: PIW, 1978.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Horney Karen, Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa: PWN, 1976.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Izdebski Hubert, Fundamenty współczesnych państw. Warszawa: C.H. Beck, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Jakubik Andrzej, Histeria. Warszawa: PZWL, 1979.
    Pokaż w Google Scholar
  33. Jarosz Marek, Psychologia i psychopatologia życia codziennego. Warszawa: PZWL, 1975.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Kahneman Daniel, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. tłum. Piotr Szymczak. Poznań: Media Rodzina, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Kaufmann Arthur, „Problemgeschichte der Rechtsphilosophie”, [in:] Einfuhrung in Rechtsphilosophie und Rechtstheorie der Gegenwart, ed. Arthur Kaufmann, Winfried Hassemer, 5th ed. 89-145. München: C. H. Beck, 1989.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Kaufmann Arthur, „Rozważania wstępne nad logiką prawniczą i ontologią relacji. Założenia personalistycznej teorii prawa” tłum. Grażyna Skąpska Colloguia Communia, No. 1 (1988/1989): 83-92.
    Pokaż w Google Scholar
  37. Kędzia Zdzisław, „Uwagi o aksjologii Konstytucji”, [in:] Prawa człowieka w społeczeństwie obywatelskim, ed. Andrzej Rzepliński. 34-48. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, 1993.
    Pokaż w Google Scholar
  38. Kępiński Antoni, Autoportret człowieka (myśli, aforyzmy). Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1993.
    Pokaż w Google Scholar
  39. Kołakowski Leszek, Mini wykłady o maxi sprawach. Trzy serie. Kraków: Znak, 2009.
    Pokaż w Google Scholar
  40. Koniński Karol L., Uwagi 1940-1942, ed. Bronisław Mamoń. Poznań: UAM, 1987.
    Pokaż w Google Scholar
  41. Kordela Marzena, „Możliwość systemu zasad prawa”, [in:] System prawa a porządek prawny, red. Oskar Bogucki, Stanisław Czepita. 101-115. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  42. Kordela Marzena, Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Poznań: UAM, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  43. Kozak Artur, Myślenie analityczne w nauce prawa i praktyce prawniczej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  44. Longchamps de Bérier, Franciszek, „O prawniku w Rzeczypospolitej nauk” ZN Uniwersytetu Wrocławskiego. Prawo IV, 15 (1958): 12-18.
    Pokaż w Google Scholar
  45. Longchamps de Bérier Franciszek, „Z badań porównawczych w dziedzinie prawa. Refleksja metodologiczna” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo XXXII, 125 (1970): 1-15.
    Pokaż w Google Scholar
  46. Longchamps de Bérier Franciszek, Z problemów poznania prawa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.
    Pokaż w Google Scholar
  47. Mały słownik etyczny, ed. Stanisław Jedynak. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta, 1994.
    Pokaż w Google Scholar
  48. Mogilnicki Aleksander, „Sędzia a urzędnik” Gazeta Sądowa Warszawska, No. 9 (1931): 115-117.
    Pokaż w Google Scholar
  49. Morawski Lech, „Two Doctrines of Judicial Application of Law”, [in:] Politics of Law and Legal Policy. Between Modern and Post-modern Jurisprudence, ed. Tadeusz Biernat, Marek Zirk-Sadowski. 75-91. Warszawa: Wolters Kluwer, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  50. Obuchowski Kazimierz, Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: PWN, 1972.
    Pokaż w Google Scholar
  51. Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, ed. Janusz Reykowski. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980.
    Pokaż w Google Scholar
  52. Ossowska Maria, „Normy moralne w obronie godności człowieka” Etyka, No. 5 (1969): 7-25.
    Pokaż w Google Scholar
  53. Piechowiak Marek, Filozofia praw człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  54. Pieńkos Jerzy, Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1996.
    Pokaż w Google Scholar
  55. Reykowski Janusz, Grażyna Kochańska, Szkice z teorii osobowości, ed. Janusz Reykowski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980.
    Pokaż w Google Scholar
  56. Reykowski Janusz, „Obraz własnej osoby jako mechanizm regulujący postępowanie” Kwartalnik Pedagogiczny, No. 3 (1970): 45-57.
    Pokaż w Google Scholar
  57. Rymarz Ferdynand, „Zasada ochrony przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego” Przegląd Sądowy, No. 6 (2003): 3-10.
    Pokaż w Google Scholar
  58. Schitz Alfred, Thomas Luckmann, Strukturem der Lebenswelt, Vol. I. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1984.
    Pokaż w Google Scholar
  59. Schwierskott-Matheson Ewa, Wolność sumienia i wyznania w wybranych państwach demokratycznych. Regensburg: de-iure-pl, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  60. Siek Stanisław, Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obraz siebie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984.
    Pokaż w Google Scholar
  61. Spaemann Robert, Moralische Grundbegriffe. München: C. H. Beck, 1972.
    Pokaż w Google Scholar
  62. Stern Klaus, Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland. München: C. H. Beck, 1984.
    Pokaż w Google Scholar
  63. Susskind Richard, Prawnicy przyszłości. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  64. Tokarczyk Roman, Etyka prawnicza. Warszawa: Lexis Nexis, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  65. Tomasello Michael, Constructing a Language. A Usage-Based Theory of Language Acquisition. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  66. Tomasello Michael, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. tłum. Joanna Rączaszek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  67. Tomasello Michael, Origins of Human Communication. Cambridge, MA: MIT Press, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  68. Ulpian. „D. 1,1,1,1, Instytucje, ks. 1.”, [in:] Digesta justyniańskie. Księga pierwsza, tłum. Bartosz Szolc-Nartowski. 3-15. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  69. Weisberg Robert W., Creativity: Understanding innovation in problem solving, science, invention, and the arts. Hoboken: John Wiley, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  70. Wojtczak Krystyna, Zawód i jego prawna reglamentacja. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  71. Woleński Jan, „Zawody prawnicze w państwie prawa”, [in:] Notariusz w polskim systemie prawa. 12-28. Kraków: Wydawnictwo Ratio, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  72. Ziembiński Zygmunt, Wartości konstytucyjne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993.
    Pokaż w Google Scholar
  73. Zirk-Sadowski Marek, „European Judicial Governance and Legal Philosophy”, [in:] Between Complexity of Law and Lack of Order, ed. Bartosz Wojciechowski, Marek Zirk-Sadowski, Michał J. Olecki. 55-75. Toruń-Beijing: Nicolaus Copernicus University Press, 2009.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.